Wspólne opodatkowanie dochodów małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci. Wyjaśnienia 2019
Jeżeli z różnych względów nie udało Ci się złożyć deklaracji PIT za 2017 rok w ustawowym terminie, czyli do 30 kwietnia 2018 roku nie czekaj dłużej. Jeszcze nic straconego. Udaj się do właściwego dla siebie urzędu skarbowego i złóż czynny żal.
Czym jest czynny żal?
Czynny żal to sposób na uniknięcie sankcji karnoskarbowej w związku z popełnieniem przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (kks) stanowi iż, nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Potocznie mówiąc czynny żal to donos na siebie samego do skarbówki. W ten sposób unikniemy kary, a zapłacimy jedynie zaległy podatek.
Jakie warunki musisz spełnić, by skorzystać z czynnego żalu
Jest kilka warunków koniecznych dla skutecznego zastosowania tej procedury:
- Popełnienie wykroczenia lub przestępstwa skarbowego
To niby oczywiste, że najpierw musi mieć miejsce czyn zabroniony, który stanowi wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, a dopiero potem można skorzystać z instytucji czynnego żalu. Zgodnie z literą prawa zapobiegliwi podatnicy nie mogą z wyprzedzeniem korzystać z tej procedury. - Zawiadomienie przez sprawcę odpowiedniego organu
Sprawca przestępstwa lub wykroczenia skarbowego musi sam zawiadomić na piśmie, albo ustnie do protokołu, organ powołany do ścigania, czyli urząd skarbowy, inspektora kontroli skarbowej, urząd celny, Straż Graniczną, Policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmerię Wojskową lub Centralne Biuro Antykorupcyjne (organy postępowania przygotowawczego wymienione w art. 53 § 37 i 38 kodeksu karnego skarbowego).
Przepisy kks nie nakazują zawiadomienia właściwego do ścigania danego czynu organu, więc skuteczne będzie także zawiadomienie skierowane do niewłaściwego do ścigania danego czynu organu. - Istotne informacje o przestępstwie skarbowym
Donos na samego siebie musi zawierać istotne okoliczności zgłaszanego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Sprawca musi poinformować organ skarbowy o wszelkich znanych mu szczegółach popełnionego czynu. Oczywiście zgłaszający nie ma obowiązku prowadzenia prywatnego śledztwa, jednak nie może niczego zataić, gdyż wówczas czynny żal będzie nieskuteczny i nie uniknie sankcji karnoskarbowych.
Kodeks karny skarbowy nie definiuje motywów działania, którymi ma kierować się sprawca dokonujący samodenuncjacji, więc są one obojętne. - Zawiadomienie przed wykryciem przestępstwa
Ostatnim warunkiem przewidzianym do skutecznego zastosowania czynnego żalu jest zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego:
* przed złożeniem donosu przez kogoś innego (zanim organ ścigania będzie miał wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego) lub
* przed rozpoczęciem przez organ podatkowy kontroli lub innej czynności służbowej zmierzającej do ujawnienia tego przestępstwa skarbowego. - Zapłata podatku
Art. 16 § 2. kks stanowi, że z instytucji czynnego żalu można skorzystać tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
Wzór pisma (czynny żal)
Nie ma urzędowo określonego wzoru pisma / zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia czy przestępstwa skarbowego. Nie ma nawet obowiązku składania tego zawiadomienia na piśmie. Zgodnie z kks sprawca chcący skorzystać z instytucji czynnego żalu może zawiadomić o tym odpowiedni organ ustnie do protokołu.
Jeśli zdecydujemy się na drogę pisemną, to jak każde pismo powinno ono zawierać:
- dane urzędu / instytucji, do której je kierujemy,
- dane składającego zawiadomienie,
- datę złożenia i miejscowość,
- opis sytuacji, istotne dane, uzasadnienie,
- podpis.
Kto nie skorzysta z czynnego żalu
Od odpowiedzialności karnoskarbowej nie uchyli się osoba, która kierowała wykonaniem wykroczenia lub przestępstwa skarbowego lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, zleciła jej wykonanie tego czynu. Także sprawca, który zorganizował grupę albo związek przestępczy nie uniknie kary. Na pobłażliwość skarbówki nie może liczyć również podatnik, który nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.
Kiedy zastosować czynny żal?
Czy warto złożyć donos na samego siebie? Czy lepiej liczyć na to, że fiskus nigdy nie wykryje naszego błędu lub nie wpadnie na trop popełnionego przestępstwa? Na to pytanie każdy podatnik musi odpowiedzieć sobie sam.
Odpowiedź w części uzależniona jest od skali popełnionego czynu zakazanego. Na pewno zapłata zaległego podatku i odsetek podatkowych jest o wiele mniej dotkliwsza finansowo niż sankcje za wykroczenie skarbowe. A czynny żal jest sposobem na uniknięcie kary pozbawienia wolności za przestępstwo skarbowe.
Czynny żal przy korekcie rocznej deklaracji PIT
W obecnym okresie rozliczeń rożnych najbardziej będzie nas interesować instytucja czynnego żalu w kontekście PIT rocznego. Zgodnie z art. 16a kks Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną (..) korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną (..).
Również w tym przypadku trzeba spełnić wcześniej wymienione, by uniknąć kary:
- złożyć korektę zanim urząd skarbowy wykryje nieprawidłowości w rozliczeniu PIT,
- wraz z korektą pisemnie uzasadnić jej przyczyny,
- zapłacić zaległy podatek.
Jeśli więc znajdziemy w naszym PIT błąd lub nie ujmiemy w nim wszystkich dochodów uzyskanych w 2017 roku, to możemy złożyć korektę. Mamy na to czas do końca 2023 roku, czyli 5 lat od końca roku, w którym składana jest deklaracja za 2017 rok. Wówczas zakończy się pięcioletni okres przedawnienia.
PIT po terminie
Jeżeli przeoczyliśmy termin rozliczeń rocznych (poniedziałek 30 kwietnia 2018 roku dla większości deklaracji PIT za 2017 rok), to również możemy skorzystać z instytucji czynnego żalu. Należy wówczas jak najszybciej złożyć zaległą deklarację i uiścić zaległy podatek plus odsetki. Jednak powody zawarte w zawiadomieniu urzędu skarbowego o złożeniu deklaracji PIT po terminie muszą być bardzo ważne, aby fiskus odstąpił od wymierzenia nam kary za opieszałość przy rozliczeniu rocznym.
Dodaj komentarz