Przepisy przewidują możliwość korzystnego rozliczenia podatku PIT dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Szczegółowo regulują jednak warunki, jakie spełnić musi taka osoba.

Kto to jest samotnie wychowujący dziecko i jak może się rozliczać z podatków? / YAY foto

Za samotnie wychowującego uznaje się wyłącznie rodzica lub opiekuna prawnego posiadającego polską rezydencję podatkową, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów (separacja faktyczna nie pozwala na takie rozliczenie) lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Obowiązkowe jest, by taka osoba samotna faktycznie samodzielnie wychowywała dziecko spełniające kryteria wskazane w ustawie. Oznacza to, że jeśli drugi małżonek posiada prawa do opieki nad dzieckiem, to nawet przy braku faktycznej opieki ze strony takiej osoby i zamieszkiwania osobno, rodzic zajmujący się dzieckiem pozbawiony jest możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca. Dopiero brak praw wychowawczych uprawnia drugiego małżonka do korzystnego rozliczenia podatkowego. Ta sama zasada dotyczy opiekunów faktycznych lub prawnych, do których władza nad dzieckiem nie została odebrana rodzicom.

Warunki rozliczenia się dotyczące dzieci osoby samotnie wychowującej

Aby rozliczać się jako samotnie wychowujący, wychowywać należy dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach skali podatkowej lub ryczałtem od zysków z giełdy i sprzedaży udziałów (zysków kapitałowych), w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3089 zł.

Ograniczeniem jest również, gdy osoba samotnie wychowująca dzieci lub jej dziecko uzyskują jakiekolwiek wysokości przychody opodatkowane liniowo, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (poza rozliczeniem tą zasadą najmu i umów podobnych) lub podatkiem tonażowym lub podatkiem wynikającym z przepisów o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Samotny rodzic – nierezydent podatkowy

Opodatkowanie samotnego rodzica zastosować może również osoba nie posiadająca polskiej rezydencji podatkowej a samotnie wychowująca w roku podatkowym dzieci, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki:

• ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej;
• osiągnęła podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym;
• udokumentowała certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Korzyści podatkowe z rozliczenia jako samotnie wychowujący

U osób spełniający warunki wskazane powyżej podatek może być określony w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci. Pozwala to na korzystanie z podwójnej wysokości kwoty wolnej od podatku lub wyższej kwoty oraz obniżenia dochodu w celu obliczenia stopnia skali podatkowej. Jest to szczególnie korzystna metoda u rodziców którzy zarabiają dużo (ponad 85.528 zł dochodu), niemniej będzie korzystna również u pozostałych podatników.

Piotr Szulczewski, PIT.pl