Kryptowaluty od kilku lat są popularnym aktywem inwestycyjnym, a także spekulacyjnym. Trudno się dziwić, skoro co jakiś czas słyszymy o nowych szczytach dla Bitcoina. Jeżeli jednak inwestycje są zyskowne, należy rozliczyć się z fiskusem. Jak to zrobić w przypadku kryptowalut?
Kryptowaluty w PIT-38
Przychody i koszty poniesione z tytułu transakcji kryptowalutami trzeba wykazać w deklaracji PIT-38. Termin na złożenie za 2025 r. upływa 30 kwietnia 2026 r.
Ważne jest jednak to, że w przeciwieństwie do np. akcji, w przypadku kryptowalut wykazujemy w deklaracji sam fakt zakupu, nawet jeśli nie dokonaliśmy sprzedaży. Jest to o tyle istotne, że jeżeli nie wykażemy kosztu nabycia kryptowalut, to później nie będziemy mogli pomniejszyć o niego dochodu osiągniętego z ich sprzedaży.
Jeżeli do tej pory nie wykazywaliśmy kosztów nabycia kryptowalut to zawsze możemy złożyć deklaracje za minione lata lub skorygować już złożone. Deklaracje możemy składać tylko 5 lat wstecz. Jeżeli nie złożyliśmy deklaracji w 2020 r., to możemy to zrobić tylko do końca 2025 r. Później nie będzie to już możliwe.
Źródło: Shutterstock
Zakup i sprzedaż kryptowalut może mieć miejsce w ramach działalności gospodarczej. Nie zmienia to jednak faktu, że dochód z kryptowalut, niezależnie czy sprzedanych prywatnie, czy w ramach działalności gospodarczej będzie opodatkowany 19% podatkiem dochodowym.
Rozliczanie barteru
Poza funkcją inwestycyjną i spekulacyjną kryptowaluty mogą też pełnić funkcję qasi-płatniczą. Nie są co prawda prawnym środkiem płatniczym, natomiast można za nie nabywać towary i usługi, o ile druga strona transakcji wyrazi zgodę na taką formę płatności. Zapłata kryptowalutami stanowi rodzaj barteru. Przedmiotem opodatkowania kryptowalut jest ich odpłatne zbycie. Oznacza to, że zarówno sprzedaż kryptowalut, jak i wymiana na towar lub usługę opodatkowana podatkiem dochodowym. Jeżeli w ramach barteru dokonamy zbycia kryptowalut, to osiągniemy przychód o wartości nabytego towaru lub usługi. Nie podlega opodatkowaniu wymiana jednej kryptowaluty na inną.
Raportowanie DAC8
Od 2026 roku zaczną obowiązywać nowe regulacje unijne dotyczące automatycznej wymiany informacji o transakcjach z udziałem kryptoaktywów (DAC8).
Narzucają one obowiązki na przedsiębiorców z branży kryptowalut, m.in. na kantory, operatorów platform, emitentów tokenów, dostawców portfeli. Będą on zobowiązani do raportowania m. in o:
- nabyciu i sprzedaży kryptowalut w zamian za waluty fiducjarne,
- wymianie jednej kryptowaluty na inną,
- transferach między portfelami użytkowników.
W raportach będą zawarte dane użytkowników: imię, nazwisko, adres, data urodzenia, nr identyfikacji podatkowej, kraj rezydencji podatkowej.
Pierwszy raport będzie wysyłany w 2027 r. i będzie obejmować dane za 2026 r. Oznacza to, ze podmioty zobowiązane do raportowania już od początku 2026 r. będą musiały zbierać dane o transakcjach użytkowników.
Autor: Rafał Knap, radca prawny, kancelaria Graś i Wspólnicy