Kupujesz usługi prawne? Zobacz jak rozliczyć podatki

14.12 Kupujesz usługi prawne? Zobacz jak rozliczyć podatki

Nasza spółka jest właścicielem budynku. Część pomieszczeń znajdujących się w budynku postanowiliśmy wynajmować innym podmiotom. W celu zawarcia odpowiednich umów najmu ponosimy koszty usług prawniczych, na które składają się między innymi przygotowywanie treści umów, aneksów, udział w negocjacjach z najemcami, opiniowanie postanowień umownych proponowanych przez najemców (potencjalnych najemców, itp. Co z kosztami w sytuacji, gdy usługa prawnicza nie doprowadzi do uzyskania przez nas przychodu (np. potencjalny najemca nie podpisze ostatecznej umowy)?

Zgodnie z przepisami prawa podatkowego (art. 15 ust. 1 ustawy o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. A zatem Twoja spółka ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków (z wyjątkiem tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie o CIT) zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami. Oczywiście spełniony musi być przy tym warunek, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.
 

Co musisz udowodnić?

Nie zapominaj przy tym, że obowiązkiem Twojej firmy, jako podatnika odnoszącego korzyść z faktu zaliczenia opisywanych wydatków do kosztów podatkowych, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem wydatku (kosztu) a uzyskaniem przychodu.
 

Co stanowi koszty pośrednie, a co bezpośrednie?

Wskazać także należy, iż chociaż nie wynika to wprost z przepisów prawa podatkowego, przyjmuje się jednak, że koszty bezpośrednio związane z uzyskiwanym przychodem (koszty bezpośrednie) to wydatki, których poniesienie przyczynia się wprost do osiągnięcia konkretnych przychodów. Będą to na przykład koszty związane z konkretnymi transakcjami składającymi się na działalność firmy. Natomiast koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (koszty pośrednie) to wydatki, których nie możesz bezpośrednio przypisać do określonych przychodów. Niemniej jednak są one kosztem podatkowym, ponieważ są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia przychodów.

Jak wskazuje specyfika usług prawniczych, należy przyjąć, że Twoja spółka posługuje się zapewne pewnymi modelami zawieranych umów najmu przygotowanymi przez prawników, niemniej jednak nie można wykluczyć sytuacji, w której pewne postanowienia umowne będą odbiegały od tych modelowych i będą miały charakter zindywidualizowany (odpowiadający specyficznym potrzebom najemcy). Przyjęcie takiego założenia jest o tyle uzasadnione, że jak wynika z Twojego pytania, Twoje firma ma co najmniej kilku najemców. W takim przypadku efekt pracy firmy prawniczej może zarówno zostać, jak i nie zostać wykorzystany do celów wielu umów najmu i trudno przypisać koszt usług do konkretnego przychodu spółki. Powyższe sprawia, że koszty te należy rozpoznać jako koszty podatkowe pośrednie.

Jak rozliczysz koszty w czasie?

Zgodne z przepisami podatkowymi (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT), koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (koszty pośrednie), są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu powinieneś przyjąć dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku).

Identycznie uznać należy także w odniesieniu do wydatków na usługi prawne, w przypadku umów, które ostatecznie nie zostały jednak ostatecznie podpisane. W tym przypadku należy uznać, że wydatek ten był racjonalnie uzasadniony, a niedojście do skutku umowy wynikało z ryzyka gospodarczego (pertraktacje i negocjacje handlowe z udziałem prawnika są jak najbardziej racjonalne z punktu widzenia Twojej spółki i nigdy nie ma gwaranci, że zakończą się one sukcesem).
 

Podstawa prawna:

• art. 15 ust. 1, ust. 4d i ust. 4e ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).

Andrzej Malinowski
prawnik specjalizujący się w prawie podatkowym