12.05 Kredyty dla firm pod specjalnym nadzorem
Finansowanie inwestycji rzeczowych przez polskie przedsiębiorstwa ciągle częściej odbywa się ze środków własnych, niż przy pomocy kredytów. Wysokie wymagania dotyczące udzielenia kredytów inwestycyjnych oraz konieczność przedstawienia zabezpieczeń powoduje, że finansowanie bankowe jest raczej dostępne dla firm o stabilnej sytuacji finansowej oraz dobrych perspektywach biznesowych, przynajmniej pod względem formalnym.
Deklarowane przez banki szersze otwarcie na firmy okazuje się często jedynie pustą ofertą, której realizacja zastrzeżona jest dla ciągle dla dość wąskiej grupy przedsiębiorstw. Porównanie z innymi segmentami rynku kredytowego jest wręcz druzgoczące. W przeciągu ostatnich 10 lat nominalna wartość kredytów wieloletnich dla uległa zaledwie podwojeniu do ponad 90 mld zł – kredyty pow. 5 lat. W tym samym okresie kredyty hipoteczne dla osób indywidualnych wzrosły ponad dziesięciokrotnie. Oczywiście rezerwa banków w kredytowaniu przedsiębiorstw wynika przede wszystkim z trudnych lata 2002-2003, gdy banki borykały się z dużą liczbą kredytów nieregularnych. Ówczesne problemy, chociażby branży deweloperskiej, czy stoczniowej często jeszcze dziś powodują negatywną ocenę kredytową dla firm z tych branż. Pomimo pewnej odwilży z tych samych powodów w 2011 r. przedsiębiorcom nie jest wcale łatwiej uzyskać kredyt, szczególnie po okresie ostatniego kryzysu finansowego.
Kredyty inwestycyjne razy dwa
Wykorzystanie kredytów bankowych w celu finansowania inwestycji jest niewątpliwie rozwiązaniem wygodnym dla przedsiębiorstwa, chociaż w warunkach polskich ciągle trudno dostępną. Oczywiście jeśli tylko kredyt bank jest gotowy udzielić. Z punktu widzenia firmy i jej kontrahentów uzyskanie kredytu w banku jest pewną formą potwierdzenia jej dobrej kondycji finansowej. Kredyt sam w sobie pozwala również na wykorzystanie tarczy podatkowej i odniesienie korzyści fiskalnych. Kluczowe z punktu widzenia kosztów finansowania działalności inwestycyjnej są koszty kredytu, w tym przede wszystkim odsetki. Wysokość oprocentowania kredytów inwestycyjnych sięga 6-7 proc. w skali roku w przypadku PLN, dla kredytów walutowych oprocentowanie zwykle jest niższe. Niedogodnością jest preferowanie przez banki zmiennych stóp procentowych, co wpływa na zmienność kosztów kredytu i stanowi ograniczenie w planowaniu finansowym działalności inwestycyjnej. Przedsiębiorca (i też bank) może mieć kłopot z oceną, czy w zmiennych warunkach inwestycja w ogóle się opłaci.
dr Bogusław Półtorak
Główny Ekonomista Bankier.pl