Jak zostać księgowym licencjonowanym

Od 1 stycznia 2009 r. obowiązują nowe zasady, jeżeli chodzi o nabywanie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. 

Uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych są osoby posiadające certyfikat księgowy, osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych. Oczywiście osoby te nie muszą pracować (księgować) osobiście, jednak w takim przypadku zobowiązane są zapewnić stały i bezpośredni nadzór nad wykonywaniem tych czynności. Księgowanie może odbywać się w ramach dowolnej formy organizacyjno-prawnej, w jakiej może występować przedsiębiorca (, jednoosobowa działalność gospodarcza, spółki handlowe i cywilna, fundacje, stowarzyszenia itd.).

Uprawnienia certyfikowanego księgowego

Księgowi posiadający certyfikat księgowy są uprawnieni do świadczenia w ramach działalności gospodarczej następujących usług:

• prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
• okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,
• wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
• sporządzanie sprawozdań finansowych,
• gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą
• prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie - w zakresie określonym odrębnymi przepisami;
• sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie - w zakresie określonym odrębnymi przepisami.

Warunki uzyskania certyfikatu księgowego

Minister Finansów wydaje certyfikat księgowy na wniosek osoby fizycznej, która:

• ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych;
• nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa z ustawy o rachunkowości;
• posiada dwuletnią praktykę w księgowości,
• posiada wykształcenie co najmniej średnie,
• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy.

Praktyką w księgowości jest wykonywanie - na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, odpłatnej umowy cywilnoprawnej, np. zlecenie, dzieło (tu wymiar czasu pracy nie ma znaczenia) zawartej z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej - następujących czynności:

• prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym, lub
• wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, lub
• sporządzanie sprawozdań finansowych, lub
• badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta.

Oczywiście praktyką w zakresie własnej działalności gospodarczej będą mogli wykazać się jedynie ci, którzy posiadali wcześniej inne uprawnienia - doradcy podatkowi, biegli rewidenci, radcy prawni itp.

Egzamin (pisemny) obejmuje zagadnienia z następujących dziedzin:

• rachunkowość;
• materialne prawo podatkowe i postępowanie podatkowe;
• ubezpieczenia społeczne;
• podstawy prawa cywilnego i gospodarczego.

Minister Finansów wydaje certyfikat księgowy obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu - EFTA - stron Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których kwalifikacje do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zostały uznane zgodnie z przepisami o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu - EFTA - stron Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych.

Jak dotąd, od 1 stycznia 2009 r. prowadzenie księgowości w oparciu o umowę o pracę, umowę zlecenia itp. będzie dopuszczalne bez certyfikatu księgowego.

Przepisy przejściowe

Certyfikaty księgowe oraz świadectwa kwalifikacyjne, wydane przez Ministra Finansów w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy zachowują ważność i dają takie same uprawnienia, jak certyfikaty wydane zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2009 r.. Do tych certyfikatów księgowych oraz świadectw kwalifikacyjnych stosuje się odpowiednio przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2009 r.

Wnioskio wydanie certyfikatu księgowego, złożone do dnia 31 grudnia 2008 r., rozpatrywane są zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 1 stycznia 2009 r., jeżeli jednak wnioskodawca nie przystąpi do egzaminu do końca 2008 r., jest kwalifikowany do egzaminu zgodnie z przepisami nowymi.

Osoby, które złożą wnioski o zakwalifikowanie do egzaminu do dnia 30 września 2008 r. są kwalifikowane do egzaminu i przystępują do niego na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów, jeżeli jednak wnioskodawca nie przystąpi do egzaminu do końca 2008 r., jest kwarlifikowany do egzaminu zgodnie z przepisami nowymi.

Osoby, które złożą wnioski o wydanie certyfikatu księgowego bez egzaminu pomiędzy 2 maja 2008 r. a 30 czerwca 2010 r., otrzymują certyfikat księgowy jeśli wykażą, iż:

• mają pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystają z pełni praw publicznych;
• nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za przestępstwa z ustawy o rachunkowości;\\
• posiadają trzyletnią praktykę w księgowości;
• posiadają wykształcenie:
• wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych, lub
• uzyskane w ramach studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych, poprzedzone studiami magisterskimi lub równorzędnymi.

Artur M. Brzeziński

• data utworzenia: 11-04-2008
• data modyfikacji: 01-06-2015