ZUS: liczba dopłat do emerytur Ukraińców jest niewielka

Redakcja PIT.pl

Odprowadzenie jednej składki do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie otwiera automatycznie drogi do otrzymania dopłaty do minimalnej emerytury dla cudzoziemca. Trzeba spełnić inne ściśle określone warunki  - przypomina rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

Rzecznik ZUS Paweł Żebrowski podkreśla, że odprowadzenie jednej składki do FUS nie otwiera automatycznie drogi do otrzymania dopłaty do minimalnej emerytury dla cudzoziemca. "Aby cudzoziemiec mógł otrzymać dopłatę musi spełnić określone warunki. Przysługuje ona wyłącznie w razie zamieszkiwania w Polsce. Jeśli osoba zamieszkuje w innym państwie, dopłata do minimum z Polski nie przysługuje” – wyjaśnia.

Liczba dopłat wypłacanych obywatelom Ukrainy jest niewielka. "W 2021 dotyczyła 1215 osób, w 2022 r. dotyczyła 1205 osób, a obecnie wypłacamy dopłatę dla 1170 obywateli Ukrainy. Malejąca skala dopłat związana jest między innymi z tym, że obywatele Ukrainy podejmują w Polsce zatrudnienie. Osiąganie przychodu z tytułu pracy albo prowadzenie działalności gospodarczej w wysokości przekraczającej wysokość dopłaty, powoduje brak prawa do dopłaty do minimum. Druga przyczyna malejącej skali dopłat związana jest z wyjazdami obywateli Ukrainy z Polski" - wskazuje rzecznik.

ZUS ma narzędzia, aby weryfikować czy cudzoziemiec ma prawa do świadczenia. "Fakt zamieszkiwania w Polsce przez cudzoziemca jest sprawdzany zarówno na etapie składania wniosku o świadczenia, jak również w okresie wypłaty świadczenia. Osoby ubiegające się o polskie emerytury nie tylko składają oświadczenie o miejscu zamieszkania pod rygorem odpowiedzialności karnej, ale także na żądanie ZUS muszą przedłożyć dokument potwierdzający legalny pobyt w Polsce. Legalność pobytu cudzoziemca w Polsce potwierdzają takie dokumenty jak np.: karta stałego pobytu, karta pobytu rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, karta czasowego pobytu. Częstotliwość weryfikacji zamieszkania cudzoziemca w Polsce zależy od rodzaju i ważności dokumentu potwierdzającego legalność pobytu w Polsce danego klienta" - wyjaśnia Żebrowski.

"Przy weryfikacji miejsca zamieszkania cudzoziemca ZUS współpracuje także ze swoimi odpowiednikami w państwach, z którymi łączy Polskę umowa dwustronna o zabezpieczeniu społecznym, w tym instytucją ukraińską. Procedury stosowane przez obie instytucje przy obsłudze wniosków emerytalno-rentowych wymuszają weryfikację, w drodze współpracy administracyjnej, szeregu informacji dotyczących przyznawania i wypłaty świadczeń, w tym również dane adresowe świadczeniobiorców" - zaznacza rzecznik.

"O wyjeździe z Polski informują też sami świadczeniobiorcy, z uwagi na konieczność prawidłowej obsługi przez ZUS podatku dochodowego od emerytur i rent. Świadczeniobiorcy są prawnie zobowiązani – jako podatnicy – poinformować ZUS o każdej zmianie adresu. W sytuacji zatajenia takiej informacji osoba zainteresowana musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi ze strony ZUS, w tym ze wszczęciem postępowania o zwrot nienależnie pobranego świadczenia, z postępowaniem egzekucyjnym włącznie oraz potencjalną odpowiedzialnością karną" - dodaje Żebrowski.

Ponadto ZUS wymienia na bieżąco informacje o zmianie wysokości ukraińskich świadczeń w celu pomniejszenia kwoty dopłaty o wysokości tego świadczenia. ZUS weryfikuje również na podstawie danych zapisanych na koncie ubezpieczonego osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, w celu zweryfikowania dalszego prawa do pobierania dopłaty.

Polska i Ukraina podpisały w 2012 roku dwustronną umowę o zabezpieczeniu społecznym, chroniącą osoby, które pracują lub pracowały w obu tych państwach. Umowa o zabezpieczeniu społecznym zakłada, że ustalając prawo do emerytury bierze się pod uwagę również okresy ubezpieczenia w drugim państwie. „Nie oznacza to jednak, że Fundusz Ubezpieczeń Społecznych finansuje emerytury obywateli Ukrainy za okresy pracy na terenie ich macierzystego kraju. Każde państwo wypłaca świadczenie proporcjonalnie do długości okresów ubezpieczenia w każdym z nich" - podkreśla Żebrowski.

Zwraca uwagę, że obywatele Ukrainy, podobnie jak inni obcokrajowcy, aby otrzymać Polską emeryturę, muszą spełnić szereg warunków i odprowadzać składki w naszym kraju. Natomiast dodatek do minimalnej emerytury w Polsce będzie im przysługiwał tylko, jeśli mieszkają na terenie naszego kraju.

Podobne umowy dwustronne i wielostronne są standardem we współczesnym świecie. Analogiczne przepisy obowiązują także w Unii Europejskiej i mają na celu między innymi usunięcie barier w uzyskaniu emerytur, rent, zasiłków dla osób, które legalnie pracowały w dwóch lub większej liczbie państw i przez to płaciły składki do co najmniej dwóch różnych systemów.

Polska ma podpisane umowy o zabezpieczeniu społecznym z kilkunastoma państwami. Z tych rozwiązań na szeroką skalę korzystają także Polacy, np. mieszkający lub pracujący w Niemczech, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, USA i wielu innych państwach. Polska ma umowy o zabezpieczeniu społecznym z kilkunastoma państwami” – mówi Żebrowski.

Źródo: ZUS

Pomoc UkrainaEmerytury