29.11 Zmierzch podwójnej zaliczki
Jeszcze rok temu podatnicy PIT i CIT odprowadzali z tytułu prowadzonej działalności zaliczki za ostatni miesiąc (bądź kwartał) roku podatkowego w terminie do 20 grudnia, w wysokości zaliczki za miesiąc (kwartał) poprzedni, a więc za listopad bądź trzeci kwartał roku.
Z dniem 1 stycznia 2012 r. obowiązek zapłaty zaliczki za grudzień w wysokości należnej zaliczki za listopad został zniesiony (wskutek nowelizacji art. 44 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 25 ust. 1a i 1c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Według nowych zasad zaliczki miesięczne winny być wpłacane do 20-tego dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Analogicznie, zaliczki kwartalne podatnik winien uiścić do 20-tego dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który zaliczka ta jest wpłacana. Zaliczka za ostatni w danym roku podatkowym okres rozliczeniowy jest więc – w myśl powyższych przepisów – płatna do 20-tego dnia miesiąca następującego po ostatnim w danym roku podatkowym miesiącu bądź kwartale, zaś sposób ustalania jej wysokości nie odbiega od sposobu przewidzianego dla pozostałych zaliczek. Jeśli jednak do tego dnia, tj. do dnia płatności zaliczki za ostatni w danym roku podatkowym okres, podatnik złoży we właściwym dla siebie urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe i opłaci wynikły z niego podatek, nie będzie on zobowiązany do odprowadzenia za ostatni okres zaliczki.
Co ważne, w przypadku niektórych podatników CIT, u których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, znowelizowane zasady uiszczania zaliczek obowiązują dla lat podatkowych rozpoczynających się po 31 grudnia 2011 r. Jeśli więc dla danego podatnika CIT rok podatkowy rozpoczął się jeszcze w 2011 r., zmuszony on jest zapłacić zaliczkę za ostatni miesiąc (względnie kwartał) tego roku podatkowego według starych zasad.
Przykład:
Rok podatkowy nowozałożonej spółki X Sp.z o.o., płacącej zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych miesięcznie, trwa od 1 października 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Spółka X Sp. z o.o. zobowiązana będzie do zapłaty zaliczki za listopad 2012 r. w podwójnej wysokości – tj. według starych zasad.
Wprowadzone zmiany oznaczają dla podatników szereg korzyści. Konieczność wpłaty zaliczki w podwójnej wysokości niewątpliwie negatywnie wpływała na płynność finansową podatników. By uchronić się przed utratą płynności, podatnicy starali się więc gromadzić jak najwięcej kosztów w przedostatnim miesiącu (bądź w III kwartale) danego roku podatkowego, obniżając tym samym wartość dochodu, na podstawie którego wysokość podwójnej zaliczki była ustalana. Odejście przez ustawodawcę od zryczałtowanego ustalania wysokości ostatniej zaliczki na rzecz ustalania jej wysokości na podstawie rzeczywistych danych stabilizuje sytuację podatników. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym, niezależnie od wyników finansowych ostatniego okresu rozliczeniowego, podatnik uiszczał zaliczkę za ostatni miesiąc (kwartał), o ile w przedostatnim miesiącu (kwartale) roku podatkowego wystąpił u niego dochód. Takie rozwiązanie było korzystne jedynie w sytuacji, gdy wyniki ostatniego miesiąca (kwartału) były zdecydowanie lepsze niż te z miesiąca (kwartału), na podstawie którego podwójna zaliczka była ustalana.
Wraz z nowelizacją ustawodawca odebrał podatnikom możliwość kształtowania wysokości zaliczki za ostatni okres poprzez poniesienie zwiększonych wydatków w przedostatnim miesiącu (kwartale), dając im jednak możliwość optymalizacji poprzez wcześniejsze złożenie zeznania rocznego.
Rozwiązanie takie jest szczególnie korzystne dla podatników, którzy z różnych względów spodziewają się na zeznaniu rocznym nadpłaty bądź kwoty do zapłaty w wysokości niższej niż wysokość przewidywanej zaliczki. Podatnicy ci, składając do 20-tego dnia miesiąca po ostatnim w danym roku podatkowym miesiącu (bądź kwartale) zeznanie, wpłacą mniej aniżeli w przypadku zaliczki, bądź nie będą zobowiązani do uiszczania do urzędu żadnej kwoty. Wcześniejsze złożenie zeznania przyspieszy także ewentualny zwrot nadpłaty.
Optymalizacja taka zastosowanie znajdzie np. wśród podatników PIT, którzy ustalając w zeznaniu rocznym wysokość dochodu do opodatkowania zobowiązani są nie tylko uwzględnić wysokość osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów, ale i wartości remanentów towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków (tzw. spisów z natury) sporządzonych na początek i koniec danego roku podatkowego. Różnica między tymi dwoma wartościami implikuje bowiem wysokość dochodu do opodatkowania – nadwyżka wartości remanentu końcowego nad wartością remanentu początkowego podwyższać będzie wartość dochodu do opodatkowania, natomiast w sytuacji odwrotnej dochód ten będzie obniżany.
Jeśli więc wartość remanentu początkowego będzie wyższa niż wartość remanentu na koniec roku, korzystniej dla podatnika będzie złożyć zeznanie roczne (i uiścić ewentualny podatek) w terminie wpłaty zaliczki za grudzień – tj. do 21-tego stycznia 2013 r., aniżeli odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według normalnych zasad. Natomiast w sytuacji, gdy wartość remanentu końcowego będzie znacznie wyższa niż wartość z początku roku, a przysługujące podatnikowi ulgi nie zniwelują negatywnych efektów nadwyżki remanentu końcowego nad początkowym, korzystniejsze dla podatnika może okazać się odroczenie zapłaty wynikłego z zeznania rocznego podatku na koniec kwietnia 2013 r.
Barbara Otrzonsek
konsultant podatkowy w ATA Finance
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. ATA Tax Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.