Ustawa o sprzedaży węgla przez gminy z podpisem Prezydenta. Są limity i ograniczenia

1 listopada 2022 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o sprzedaży węgla przez samorządy. Gminy w tym tygodniu podejmują decyzje o przystąpieniu do dystrybucji węgla. Sprzedaż taniego opału powinna ruszyć niebawem. Jakie warunki trzeba będzie spełnić i kto będzie mógł kupić węgiel od gminy? - wyjaśniamy

Sprzedaż węgla po 2000 zł przez gminy

Przyjęte przez Sejm przepisy mają pozwolić na to by gminy, spółki gminne i związki gminne  mogły kupować węgiel od importerów po 1,5 tys. zł za tonę, by następnie sprzedawać go mieszkańcom po nie więcej niż 2 tys. zł za tonę. Spółkami, które mogą sprzedawać węgiel samorządom po cenach preferencyjnych, są PGE Paliwa i Węglokoks.

1.   Czy gmina musi prowadzić sprzedaż węgla? 

Gminy będą mogły przystąpić do sprzedaży węgla, nie jest to jednak ich obowiązek. W myśl uchwalonych przepisow gmina będzie będzie mogła prowadzić dystrybucję:

1)     w ramach umowy z inną gminą, 

2)     za pośrednictwem jednostki organizacyjnej gminy,

3)     za pośrednictwem spółek komunalnych,

4)     w ramach umowy z innym podmiotem (np. składem węglowym) lub kilkoma podmiotami. 

1. Kto będzie uprawniony do zakupu po preferencyjnej cenie i ile będzie można sprzedać tej osobie węgla?

Kupić węgiel po preferencyjnej cenie będzie mogła osoba fizyczna z gospodarstwa domowego, która jest uprawniona do dodatku węglowego. W ramach zakupu preferencyjnego członek gospodarstwa domowego będzie mógł kupić węgiel w dwóch partiach:

1)     do końca 2022 r.,

2)     od 1 stycznia do 30 kwietnia 2023 r.

Ilości możliwe do zakupu w tych okresach określi rozporządzenie Ministra Aktywów Państwowych. Obecny projekt zakłada dwie transze po 1,5 tony. Ustawa daje także radom gminnym możliwość określenia kryteriów pierwszeństwa do zakupu preferencyjnego, żeby rodziny najbardziej potrzebujące mogły go kupić w pierwszej kolejności.

Źródło: shutterstock

Zwolnienie z podatku akcyzowego

Według przyjętych przepisów spółki komunalne i gminy które zdecydują się na sprzedaż węgla po preferencyjnej cenie będą zwolnione z podatku akcyzowego od dokonywanych przez siebie transakcji.

W uzasadnieniu projektu wskazano że z zakupu taniego węgla może skorzystać od 3,6 mln do 3,84 mln gospodarstw domowych, które mogą kupić ok. 5 mln ton. Koszt wprowadzenia przyjętych przepisów ma wynieść ok. 4 mld zł netto, środki na sfinansowanie sprzedaży taniego węgla od gmin mają pochodzić  z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Zakup węgla na zasadach preferencyjnych tylko na wniosek

Zgodnie z przyjętymi przepisami, aby nabyć węgiel trzeba będzie złożyć wniosek. Wniosek o zakup powinien zawierać:

1)     imię i nazwisko wnioskodawcy;

2)     adres, pod którym jest prowadzone gospodarstwo domowe, na rzecz którego jest dokonywany zakup preferencyjny;

3)     adres poczty elektronicznej lub numer telefonu wnioskodawcy;

4)     określenie ilości paliwa stałego, o zakup której występuje wnioskodawca w ramach zakupu preferencyjnego;

5)     informację, czy wnioskodawca dokonał już zakupu preferencyjnego wraz z podaniem ilości paliwa stałego nabytego w ramach tego zakupu preferencyjnego;

6)     oświadczenie, że wnioskodawca ani żaden członek jego gospodarstwa domowego, na rzecz którego jest dokonywany zakup preferencyjny, nie nabyli paliwa stałego na sezon grzewczy przypadający na lata 2022–2023, po cenie niższej niż 2000 zł brutto za tonę w ilości co najmniej takiej jak określona w przepisach.

1. Węgla od gmin nie kupią osoby, które dokonały zakupów np. w sklepie PGG czy Tauron. 

Prawa zakupu węgla od samorządów nie będą mieć osoby, które zakupiły węgiel po cenie niższej niż 2000 zł. Wniosek o zakup preferencyjny będzie zawierał oświadczenie, że ani wnioskodawca, ani żaden członek jego gospodarstwa domowego nie kupili paliwa stałego na sezon grzewczy 2022–2023 po cenie niższej niż 2000 zł brutto za tonę w ilości, co najmniej takiej jak określona w rozporządzeniu.  Oznacza to, że wiele gospodarstw zostanie wykluczonych w zakupie węgla od samorządu. Jeśli wniosek będzie dotyczyć zakupu do końca 2022 r., oświadczenie będzie dotyczyć ilości wskazanej w rozporządzeniu dla okresu do końca tego roku. W sytuacji kiedy wniosek będzie dotyczył zakupu od 1 stycznia 2023 r., to w oświadczeniu wskazywana będzie ilość węgla przewidziana na cały sezon grzewczy.