Pracownicy już od jakiegoś czasu alarmują, że pomimo corocznej podwyżki pensji minimalnej ich wynagrodzenia nie rosną. Pracodawcy zamiast wypłacić wynagrodzenie w pełnej kwocie minimalnej, doliczają do niej premie i inne dodatki. Czy w 2025 roku to się zmieni?
,,Rekompensowanie” pensji minimalnej dodatkami, nagrodami i premiami nie jest nowością. O problemie już w 2023 roku alarmował Związek Zawodowy Związkowa Alternatywa, który domagał się zmian w obowiązujących przepisach prawa. ,,Domagamy się, by ustalana co roku przez rząd płaca minimalna była tożsama z minimalnym wynagrodzeniem zasadniczym”. Różnice powodują, że obecnie zbyt wielu pracowników uzyskuje wynagrodzenie minimalne w kwocie niższej niż wskazana w rozporządzeniu” – alarmował wówczas Związek.
Jak się jednak okazuje jest szansa na zmiany w tym zakresie za sprawą projektu zmian w ustawie o płacy minimalnej, którego autorem jest Ministerstwo Pracy.
Źródło: shutterstock / Kamil Zajączkowski
» Najniższa krajowa 2025. Minimalne wynagrodzenie w górę od 1 stycznia 2025 [kwoty brutto-netto]
Płaca minimalna - aktualnie obowiązujące przepisy
Niestety aktualnie obowiązujące przepisy prawa nie są przychylne dla pracowników. Choć wprost wskazują, że osoby na pensji minimalnej nie mogą otrzymywać wynagrodzenia w kwocie niższej niż ustanowiona na dany rok płaca minimalna, to brakuje utożsamienia tej płacy z płacą minimalną.
Jak informuje rządowy serwis biznes.gov.pl aktualnie wynagrodzenie minimalne nie ma wyłącznie charakteru zasadniczego. ,,Do wynagrodzeń osobowych według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny zalicza się:
- wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej
- dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy
- premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe
- dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych
- wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz niewynikające z zakresu czynności
- wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, na przykład dyżury czy pełnienie pogotowia domowego.
Trzeba je uwzględnić, obliczając wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę pracownika, za wyjątkiem:
- nagrody jubileuszowej
- odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych
- dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej
- dodatku za staż pracy”
Powyższe powoduje, że pracodawcy zbyt często stosują taktykę uzupełniania kwoty minimalnego wynagrodzenia m.in. premiami, nagrodami i dodatkami pracowniczymi. W konsekwencji premia i nagroda pracownicza przestaje mieć wymiar gratyfikacyjny za starania pracownika, a staje się zwykłym wynagrodzeniem.
Jak tłumaczy Związek Zawodowy Związkowa Alternatywa ,,Obecnie wynagrodzenie zasadnicze tysięcy pracowników jest niższe niż ustawowo określona płaca minimalna. Pracownicy otrzymują wynagrodzenie na przykład 3700 zł brutto, a 600 zł (red.) dostają w postaci premii, nagrody czy dodatku funkcyjnego”. Problem wynika bezpośrednio z różnicy pomiędzy wynagrodzeniem minimalnym wskazanym w rozporządzeniu, a wynagrodzeniem zasadniczym uzyskiwanym przez pracowników, które w żaden sposób nie jest tożsame z definicją tego pierwszego.
Zmiany w nowej ustawie o pensji minimalnej
Jak się okazuje ratunkiem dla wspomnianych pracowników są nowe, projektowane przepisy zmieniające ustawę o wynagrodzeniu minimalnym. Przepisy te zawierają aż 17 ważnych modyfikacji, które opisywaliśmy tutaj.
Jedną z nich jest uznanie wynagrodzenia minimalnego jako wynagrodzenie zasadnicze. W myśl bowiem projektowanego art. 15 i 16 ww. projektu ustawy ,,Wysokość wynagrodzenia zasadniczego pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego w trybie art. 6”(art. 15).
,, Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie niniejszej ustawy (art. 16)”.
Czy zmiany wejdą w życie w 2025 roku?
Niestety na zmiany pracownicy będą musieli jeszcze poczekać. Nowa ustawa ma zacząć obowiązywać dopiero 1 stycznia 2026 roku.
O postępie prac będziemy informować na bieżąco.