PIT roczny a sklep z towarami (spis z natury)

Rozliczenie roczne podatnika prowadzącego działalność gospodarczą obejmuje również rozliczenie remanentu, który wpływa na przychód firmy. Może on podwyższyć lub obniżyć podstawę opodatkowania, a zatem wpłynąć zarówno na podwyższenie, jak i obniżenie wartości podatku do zapłaty. Remanent nie musi być załącznikiem do PIT, natomiast wprowadzany winien być do KPIR oraz odpowiednio wyceniony.

PIT roczny sklep z towarami (spis z natury) / YAY foto

PIT-36 i PIT-36L wskazuje przychody z działalności gospodarczej. Prowadzący firmę do deklaracji dołączyć muszą PIT/B, w którym wskazują m.in. przychody z prowadzonego przedsiębiorstwa lub udziału w spółkach osobowych lub cywilnych. W polach deklaracji i załącznika wprowadzane są wyłącznie kwoty przychodów i kosztów, bez osobnego przedstawiania kwot wynikających ze spisu z natury.

Spis z natury kojarzony jest głównie ze sklepem z towarami. Jednak również w działalności usługowej, w której wykorzystuje się część składników majątku, spis jest obowiązkowy. Spis przeprowadzić należy na dzień 31 grudnia i 1 stycznia roku następnego. Dopuszczalne jest posłużenie tym samym spisem. Obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego nie dotyczy bowiem podatników, którzy sporządzili spis z natury na koniec poprzedniego roku podatkowego. W tym przypadku zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego (nie trzeba go powielać – wpisuje się ten sam stan, który widniał w poprzednim remanencie).

<< Zamknięcie roku w firmie >>

Sklep powinien być spisany według następującej zasady:

• Magazyn – całość towarów,
• Towary na półkach,
• Zamówione towary – jeśli nie stały się jeszcze majątkiem firmy – nie podlegają spisaniu, jeśli doszło do przejścia własności – należy je w spisie wyszczególnić,
• Towary wydane klientom / kontrahentom (przeniesiona własność) i nieopłacone – nie stanowią przedmiotu spisu,
• Towary własne, wstawione do innych sklepów (na zasadzie franszyzy, udostępnienia miejsca, bez ich sprzedaży do tego sklepu) – objęte musza być spisem i wyceną,
• Towary zapakowane do rozwiezienia – podlegają spisowi,
• Towary obce w firmie – np. w związku z pośrednictwem, franszyzą, udostępnianiem miejsca do wyłożenia towarów obcych za opłatą (na magazynie, na półkach) – nie podlegają wycenie; wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie z podaniem, czyją stanowią własność.

Spis powinien odbyć się na dzień 31 grudnia – stan powinien być z chwili zakończenia działalności w tym dniu (a zatem jest to podsumowanie stanu całego posiadanego majątku obrotowego). Wcześniejsze spisanie jest możliwe jedynie w przypadku, gdy po tym dniu sprzedaż nie będzie prowadzona (stan majątku nie ulegnie zmianie). Spisanie stanu majątku to wstępny etap spisu – następnie podatnik jest obowiązany dokonać wyceny tego majątku - najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury.

Jak ustala się dochód z działalności gospodarczej?

U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy:

• Przychodem a
• kosztami uzyskania.

Różnica ta powiększana jest o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego,

Różnica ta pomniejszona jest natomiast o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Innymi słowy:

• gdy remanent na 31 grudnia (na koniec roku) jest wyższy niż wcześniej sporządzany remanent na 1 stycznia tego samego roku – wówczas trzeba co do zasady zapłacić podatek wyższy,
• gdy remanent na 31 grudnia (na koniec roku) jest niższy niż wcześniej sporządzany remanent na 1 stycznia tego samego roku – wówczas trzeba co do zasady zapłacić podatek niższy,
• remanenty kwotowo równe nie wpłyną na wartość podatku do zapłaty.

Wartość spisu z natury obniżającą dochód (przypadek nr 2 powyżej) - wpisuje się w koszty (podwyższa się o nią koszty podatkowe). Natomiast wartość różnic spisowych podwyższającą ostatecznie kwotę dochodu (przypadek nr 1 powyżej) – wpisać należy w pozycjach kosztów w deklaracji PIT ze znakiem minus (czyli koszty mają być niższe niż pierwotnie zakładano). Gdyby zdarzyło się, że koszty byłyby przez to niższe niż zero – podwyższyć należy pozycję przychodów.

W przypadku wypełniania PIT-28 wartość remanentu nie wpływa na podatek do zapłaty. Jest on sporządzany raz do roku, niemniej nie jest pokazywany w deklaracji podatkowej i nie powoduje konieczności doliczania do kwoty przychodu (nie spowoduje wzrostu podstawy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych). Tak samo nie jest on niezbędny przy opodatkowaniu kartą podatkową.

Wyszczególnienie remanentu w księgach

Spis z natury może zostać wskazany jako pierwsza lub ostatnia pozycja danego roku – nie wpisuje się go w poszczególne kolumny KPiR, należy go wskazać przed lub po podkreśleniu pozycji.

W celu ustalenia dochodu osiągniętego w roku podatkowym należy na oddzielnej stronie księgi:

• ustalić wartość osiągniętego przychodu w roku podatkowym (kolumna 9);
• ustalić wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów w sposób następujący:
  • do wartości spisu z natury na początek roku podatkowego doliczyć wartość zakupu towarów handlowych (materiałów) z kolumn 10 i 11, a następnie pomniejszyć o wartość spisu z natury sporządzonego na koniec roku podatkowego,
  • kwotę wynikającą z tego obliczenia powiększyć o kwotę wydatków z kolumny 14 oraz pomniejszyć o wartość wynagrodzeń w naturze w tej części, w której wydatki (koszty) związane z wynagrodzeniami w naturze zostały zaksięgowane w innych kolumnach księgi przychodów i rozchodów (np. w gastronomii koszty zakupu materiałów i towarów handlowych zużytych do przygotowania posiłków dla pracowników zostały wpisane w kolumnie 10);
• wartość osiągniętego przychodu (kolumna 9) pomniejszyć o wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodu;
• wynikająca z tego obliczenia różnica stanowi kwotę dochodu osiągniętego w roku podatkowym.

Co istotne, jako że spis wpływa na różnicę między przychodem a kosztem danego roku (pomniejsza ją lub powiększa), więc organy podatkowe nie kwestionują co do zasady ujmowania wartości spisu z natury w kolumnie 10, pod warunkiem jednak, że wpis wpłynie na rozliczenie roku a nie poszczególnych miesięcy prowadzenia firmy. Dopuszczalnym i praktykowanym jest również wpisanie spisu z natury w kolumnie 15 (kolumna uwagi).

Spis z natury musi być wpisany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników (czyli: towary handlowe: XXX, materiały podstawowe: XXX, pomocnicze: XXX itd.) lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie przechowuje się łącznie z księgą.

Wyceny majątku spisowego

Sklep może dokonywać sprzedaży majątku własnej produkcji lub obcego. Podatnik jest obowiązany wycenić:

1) materiały (podstawowe, pomocnicze) i towary handlowe objęte spisem z natury według:

• cen zakupu (cena netto) lub

• cen nabycia albo (cena netto plus koszty uboczne związane z zakupem poniesione do chwili złożenia w magazynie – w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze), - w tym przypadku w celu ustalenia wartości poszczególnych składników spisu z natury materiałów i towarów handlowych według cen nabycia należy ustalić procentowy wskaźnik kosztów ubocznych zakupu (kolumna 11) w stosunku do ogólnej wartości zakupu towarów handlowych i materiałów zewidencjonowanych (w kolumnie 10) (suma kosztów ubocznych zakupu przemnożona przez 100 i podzielona przez wartość zakupu). O tak ustalony wskaźnik należy podwyższyć jednostkowy koszt zakupu, a następnie ustalić wartość poszczególnych składników spisu z natury.

• według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia.

Uwaga

Podatnik posiada pełną dowolność co do przyjęcia metody wycen. Nie ma obowiązku, by spis na początek i koniec roku odbywał się z użyciem tej samej metody, natomiast powinno się jedną metodę stosować konsekwneodbywał się

2) półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji - według kosztów wytworzenia,

3) odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową - według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.

W razie przyjęcia wyceny towarów w kwocie niższej od ceny zakupu lub nabycia albo od kosztów wytworzenia, w szczególności z powodu uszkodzenia, wyjścia z mody, należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.

Produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.

Arkusze spisowe, wyszczególnianie majątku w sklepie

Spis z natury powinien być sporządzony długopisem lub w innej trwałej formie. Może być przeprowadzony elektronicznie, niemniej należy go następnie wydrukować celem zakończenia i zaopatrzenia w podpisy osób uczestniczących w spisie. Archiwizacja następować może elektronicznie.

Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane:

1) imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),

2) datę sporządzenia spisu,

3) numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,

4) szczegółowe określenie towaru i innych składników spisywanych,

5) jednostkę miary,

6) ilość stwierdzoną w czasie spisu,

7) cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,

8) wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,

9) łączną wartość spisu z natury

10) klauzulę „Spis zakończono na pozycji...”, podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników),

Arkusz spisowy można najpierw wypełnić w części dotyczącej stanu, a następnie w części dotyczących wycen towarów (w terminie 14 dni).

Pewne uproszczenia możliwe są w przypadku sklepów zajmujących się działalnością w przedmiocie księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne.

adw. Łukasz Wieszczeczyński
Kancelaria TWZ
Tabędzka – Wieszczeczyński – Zagierska