10.06 Kiedy księga przychodów i rozchodów jest niewadliwa i rzetelna?
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą zobowiązani są do prowadzenia odpowiedniej ewidencji zdarzeń gospodarczych, pozwalającej na określenie wysokości podatku dochodowego. Jedną z form jest podatkowa księga przychodów i rozchodów. Rzeczywistość nie pozostawia złudzeń, w zapisach księgowych pojawiają się błędy. Tu pojawia się pytanie, czy niektóre z nich można traktować jako nieistotne?
Podatkowa księga przychodów i rozchodów prowadzona przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczających się na zasadach ogólnych lub też opodatkowanych podatkiem liniowym stanowi dowód pozwalający na określenie zobowiązań podatkowych wobec Urzędu Skarbowego. Dlatego też, księga ta powinna być prowadzona w sposób rzetelny i niewadliwy, odzwierciedlający stan faktyczny zaistniałych zdarzeń gospodarczych.
Za niewadliwą uznaje się księgę prowadzoną zgodnie z przepisami rozporządzania z 26 sierpnia 2003 w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Natomiast księga jest rzetelna jeśli dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają stan faktyczny.
Niektóre błędy można uznać za nieistotne
Rzeczywistość nie pozostawia złudzeń. W zapisach księgowych często pojawiają się błędy, ale nie wszystkie z nich dyskwalifikują podatkową księgę przychodów i rozchodów jako księgę rzetelną. Błędy, które można uznać za nieistotne zostały opisane w par. 11 cytowanego wcześniej rozporządzenia.
Oczywista pomyłka
Przede wszystkim księgę podatkową można uznać za rzetelną, jeżeli błędy w niej zawarte powstały w skutek oczywistej pomyłki. Podatnik powinien jednakże posiadać właściwe dowody księgowe poświadczające zaistniałe zdarzenia, odpowiadające warunkom regulowanym prawem podatkowym.
Zdarzenie losowe usprawiedliwia podatnika
Brak właściwych zapisów wynikający z niemożności prowadzenia przez podatnika ksiąg przychodów i rozchodów nie zawsze oznacza niedostateczną staranność podatnika. Jeżeli brak odpowiednich zapisów był spowodowany nieoczekiwanymi sytuacjami , takimi jak nieszczęśliwe wypadki, czy też zdarzeniami losowymi, księgę uznaje się za rzetelną.
Pomyłki nie większe niż 0,5% przychodu
Ponadto za nieistotne uznaje się niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu, pod warunkiem, że ich suma nie przekracza 0.5% przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy.
Zawyżenie podstawy opodatkowania
Także błędy, w wyniku których podwyższeniu uległa podstawa opodatkowania nie powodują utraty rzetelności informacji wynikającej z podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów. Wyjątek stanowią tu błędy polegające na zaniżeniu lub niewykazaniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych, jak również kosztów robocizny.
Uzupełnienie błędów przed kontrolą
Na koniec warto wspomnieć, że błędne lub niekompletne zapisy, które zostały wykryte przed rozpoczęciem kontroli skarbowej można uznać za nieistotne, pod warunkiem, że zostały wcześniej wykryte i skorygowane.
Dominik Mędrzycki, księgowy Tax Care