23.11 Czy zaliczka zatrzymana jako odszkodowanie podlega VAT?
W praktyce wpłata zaliczki przed dokonaniem sprzedaży to rzecz normalna. Pamiętaj, że w VAT zasadniczo każda kwota zaliczki powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Zauważ jednak, że wpłata zaliczki, dla której powstaje obowiązek podatkowy w VAT musi być wynikiem zawartej umowy między stronami, na wykonanie określonej czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem. Powinna ona zawierać w szczególności zakres umowy, cenę oraz czas jej wykonania. Wpłata natomiast pewnej kwoty pieniężnej na poczet przyszłych należności bez skonkretyzowania ich charakteru (bez jakiejkolwiek konkretnej umowy, zamówień itp.) – nie rodzi obowiązku w zakresie VAT do chwili jej skonkretyzowania.
Przykład
Firma Alfa wpłaciła firmie Beta kwotę 10.000 zł akonto ewentualnej przyszłej umowy na świadczenie usługi budowlanej. Umowa taka nie została jednak zawarta miedzy stronami. Nie jest też pewne czy dojdzie ona do skutku. Przekazana kwota nie jest, więc zaliczką na świadczenie usługi. Nie rodzi ona obowiązku podatkowego w VAT dopóty, dopóki nie zostanie skonkretyzowany cel jej przekazania.
Stanowisko to potwierdza także ETS w wydawanych przez siebie wyrokach (np. sprawy C-255/02, C-419/02 i C-223/0). Zdaniem ETS z zaliczką opodatkowaną masz do czynienia jedynie wtedy, gdy wszystkie elementy przyszłej dostawy czy usługi są już znane w chwili zapłaty zaliczki. W jednym z wyroków trybunał uznał, że przedpłata dokonana w kwocie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego to wykazu nabywca może ewentualnie wybrać towary na podstawie umowy, którą może on także w każdej chwili jednostronnie rozwiązać odzyskując w całości niewykorzystaną przedpłatę – nie jest zaliczką podlegająca opodatkowaniu VAT.
Z podobną sytuacją spotkasz się w przypadku zerwania umowy przez nabywcę, gdy kwota zaliczki – zgodnie z umową – nie podlega zwrotowi i zostaje zaliczona, jako rekompensata za utracone korzyści. Zawarta umowa traci wówczas rację bytu i nie wywołuje już żadnych skutków prawnych. Ponieważ czynność na poczet, której została wpłacona zaliczka nie została zrealizowana, kwota zaliczki nie może stanowić obrotu, gdyż nie stanowi ona części wynagrodzenia związanego z obrotem. Rekompensata za utracone korzyści (odszkodowanie) nie jest z kolei czynnością podlegającą VAT. W takiej sytuacji masz prawo do dokonania korekty wykazanego od niej VAT, której dokonujesz poprzez złożenie deklaracji korygującej za ten okres rozliczeniowy, w którym uprzednio ją wykazałeś. Stanowisko to potwierdzają także organy skarbowe w wydawanych przez siebie interpretacjach.
Przykład
W dniu 22 września otrzymałeś zaliczkę w wysokości 5.000 zł od rosyjskiego kontrahenta, na poczet eksportu przetworów owocowych. Wykazałeś ją w rozliczeniu za wrzesień, jako sprzedaż eksportową opodatkowaną 0% stawką VAT. W październiku nabywca poinformował Cię, że odstępuje od umowy. Zawarta z nim umowa przewiduje prawo zatrzymania zaliczki, jako rekompensatę za utracone korzyści. Ponieważ w tym przypadku nie dojdzie do eksportu towaru, otrzymaną zaliczkę uznajesz za odszkodowanie, a nie za obrót podlegający opodatkowaniu VAT. Powinieneś, więc skorygować rozliczenie za wrzesień, zmniejszając w nim wartość wykazanego eksportu o 5.000 zł.
5 powodów, dla których musisz mieć poradnik „Vademecum VAT”
Jeśli rozliczasz VAT, to niezależnie od tego, czy jesteś księgowym czy przedsiębiorcą musisz pamiętać, że zdecydowana większość kontroli podatkowych prowadzonych przez fiskusa dotyczy właśnie tego podatku. Właśnie po to, abyś Ty mógł spać spokojnie przy¬gotowaliśmy publikację „Vademecum VAT”. Tylko tu i tylko Tobie nasi autorzy – doskonali specjaliści i doświadczeni praktycy – podpowiedzą, jak uniknąć błędów i nie narazić się fiskusowi przy rozliczeniach vatowskich. Dzięki „Vademecum VAT”:
- Unikniesz błędów, które mogą kosztować fortunę.
- Zapomnisz o problemach z prawidłowym interpretowaniem przepisów vatowskich.
- Poznasz rozwiązanie najczęstszych problemów z rozliczaniem VAT.
- Otrzymasz informację o wszystkich planowanych zmianach w VAT wraz z analizą ich skutków dla Twojej firmy.
- Zapewnisz sobie stałe i bezpłatne indywidualne porady eksperta.
Nie zwlekaj, więc i zamów poradnik „Vademecum VAT” już teraz! http://www.vademecumvat.pl/wip/obce/
Źródło: Vademecum VAT