Z różnych przyczyn zdarza się, że podatnik:
- nie złoży deklaracji rocznej w terminie ustawowym, lecz podatek będzie opłacony (np. w formie zaliczek),
- złoży deklarację w terminie ustawowym ale zapomni zapłacić lub dopłacić brakującego podatku,
- nie złoży deklaracji podatkowej oraz nie zapłaci podatku w danym roku.
Sytuacja, w której podatnik nie składa deklaracji podatkowej oraz nie wpłaca podatku jest karalna. Stąd, by ustrzec się odpowiedzialności karnej skarbowej po terminie do złożenia deklaracji podatkowej, należy stosować szczególne środki służące zaniechaniu ukarania sprawcy czynu. I tak podatnik może:
- zawiadomić – na piśmie lub ustnie do protokołu – o fakcie braku deklaracji organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu; jednocześnie ze złożeniem oświadczenia podatnik musi – w wyznaczonym terminie – zapłacić podatek wraz z odsetkami,
- złożyć zeznanie po terminie licząc się z konsekwencjami wszczęcia postępowania podatkowego i poniesieniem kary (z reguły kary finansowej).