Od 1 stycznia 2025 roku Polska wprowadzi obowiązkowy system kaucyjny, który obejmie szklane, plastikowe butelki oraz puszki. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów, system ten stanie się nieodłącznym elementem codziennych zakupów. Konsumenci będą zobowiązani do uiszczania kaucji za opakowania, co rodzi pytania dotyczące opodatkowania VAT. Czy kaucje te zwiększą podstawę opodatkowania, a tym samym ceny produktów? – tłumaczy ekspert
Od 1 stycznia 2025 roku zacznie obowiązywać w Polsce system kaucyjny. Butelkomaty, czy punkty odbioru butelek staną się stałym elementem w wielu sklepach.
Nowy system kaucyjny od 2025 roku
Ustawa wprowadzająca system kaucyjny została opublikowana pod koniec zeszłego roku. W związku jednak z pojawiającymi się wątpliwościami został opublikowany projekt ustawy zmieniającej ustawę o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, który ma być odpowiedzią na pojawiające się niejasności.
Kaucja a podatek VAT
Jedną z kwestii, która budzi wątpliwość jest powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT przy pobieraniu kaucji oraz na dalszym etapie obrotu opakowaniem kaucyjnym. Zagadnienie to jest istotne nie tylko dla producentów i właścicieli sklepów spożywczych, ale dla każdego konsumenta. Kupując bowiem napój w butelce szklanej zapłacimy kaucję w wysokości 1 zł, w przypadku napoju w puszce lub butelce plastikowej będzie to 50 gr. Gdyby kwota ta zwiększałaby podstawę opodatkowania, wówczas taki zakup kosztowałby nas więcej.
Źródło: Shutterstock
Opodatkowanie niezwróconego opakowania
Obecnie obowiązujące przepisy VAT regulują już tę kwestię. Zgodnie z nimi w przypadku dostawy towaru w opakowaniu zwrotnym, kaucja nie zwiększa podstawy opodatkowania. Jeżeli jednak opakowanie nie zostanie zwrócone, wówczas w ciągu 60 dni należy opodatkować wartość niezwróconego opakowania.
Projekt zmian nie uchyla obowiązujących przepisów w tym zakresie. Wprowadza jednak nowe rozwiązania obowiązujące wyłącznie dla opakowań objętych obowiązkowym systemem kaucyjnym. Kaucja za nie również nie zwiększy podstawy opakowania, czyli do kaucji pobieranej przy zakupie nie będzie doliczany podatek VAT. Opodatkowaniu podlegać będą opakowania niezwrócone. Podmiot wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, będzie musiał wykazać podatek VAT od kaucji, która została pobrana i niezwrócona, po zakończeniu roku. Jeżeli jednak w danym roku zebrano więcej opakowań, niż wprowadzono do obrotu, wówczas nadwyżka będzie mogła być rozliczona w roku następnym.
Rozliczenie podatku VAT od opakowań
Podatnikami podatku VAT z tego tytułu będą podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach na napoje, czyli producenci oraz importerzy. Nie będą oni jednak wpłacać podatku do urzędu. Rolę płatnika przejmie bowiem podmiot reprezentujący (operator systemu). Jego zadaniem będzie m.in. rozliczanie kaucji z jednostkami handlu detalicznego i hurtowego oraz innymi punktami zbierającymi opakowania i odpady opakowaniowe. Zgodnie z przedstawianym projektem będzie on także zobowiązani do poboru i zapłaty podatku VAT organom skarbowym od niezwróconych kaucji, pobranych przez wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje.
Poza deklarowaniem właściwej wysokości podatku VAT (obowiązek wprowadzającego napoje) oraz zapłacie podatku (obowiązek podmiotu reprezentującego), projekt ustawy dodatkowo nakłada na oba podmioty obowiązek prowadzenia szczegółowej ewidencji na potrzeby rozliczeń podatku VAT. W celu umożliwienia przeprowadzenia kontroli w tym zakresie ewidencja ta będzie udostępniana na żądanie organów skarbowych.
Planowany termin wejścia w życie projektu to 1 stycznia 2025 r. Projekt nie został jeszcze skierowany do Sejmu.
Autor: Rafał Knap, radca prawny w kancelarii Graś i Wspólnicy