Sierpniowe zmiany w Kodeksie pracy

05.08 Sierpniowe zmiany w Kodeksie pracy

Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych. Oznacza to, że zmiany w czasie pracy pracowników wejdą w życie jeszcze w sierpniu.

W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 12 lipca 2013 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych zmianie ulegną:

1. regulacje prawne określające tryb przedłużania okresów rozliczeniowych czasu pracy do 12 miesięcy, oraz
2. zasady stosowania w zakładzie pracy ruchomego czasu pracy, a także tryb wprowadzania takiej organizacji czasu pracy w zakładzie pracy.

Nowe okresy rozliczeniowe czasu pracy

Nowe przepisy ustawy umożliwiają wydłużenie okresu rozliczeniowego w zakładzie pracy jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi i technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy. Okres rozliczeniowy zostanie przedłużony do nie więcej niż 12 miesięcy. W przeciwieństwie do przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie nowelizacji, wydłużony okres rozliczeniowy czasu pracy będzie mógł być stosowany w każdym systemie czasu pracy.

Obowiązek ustalania harmonogramu czasu pracy

W świetle nowych przepisów rozkład czasu pracy będzie mógł byś sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Przy czym poinformowanie pracownika o rozkładzie czasu pracy będzie ciążyło wyłącznie na pracodawcy  w terminie co najmniej 1-tygodnia przed rozpoczęciem pracy.

Z obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy zwolniony jest pracodawca jeżeli:

1. Rozkład czasu pracy pracowników wynika z prawa pracy, układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy lub obwieszczenia,
2. Pracownik indywidualnie ustali z nim czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań,
3. Pracownik wystąpił z pisemnym wnioskiem o zastosowanie ruchomego czasu pracy,
4. Pracownik wystąpił z pisemnym wnioskiem o zastosowanie indywidualnego czasu pracy,

Nowy - ruchomy czas pracy

Nowe przepisy umożliwiają zastosowanie ruchomego czasu pracy w zakładzie pracy.

Ruchomy czas pracy zakłada, że:

1. Rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy przez pracownika – w dniach, które są dla niego dniami pracy,
2. Rozkład czasu pracy może przewidywać przedział czasu pracy, w którym sam pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy – w dniu które są dla niego dniami pracy,
3. Ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Ponadto ruchomy czas pracy nie może naruszać prawa pracownika związanego z:

1. Prawem do co najmniej 11 godzin nieprzerwalnego odpoczynku w każdej dobie. W przypadkach pozwalających na odstępstwo od powyższej reguły tj:

• w pracy osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz
• w przypadku konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia i zdrowia ludzkiego

- pracownikowi przysługuje w okresie rozliczeniowym równoważny okres odpoczynku.

2. Prawem pracownika do  co najmniej 35 godzi nieprzerwalnego odpoczynku w każdym tygodniu, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwalnego odpoczynku dobowego. W przypadkach pozwalających na odstępstwo od powyższej reguły tj:

• w przypadku zmiany pory wykonywania pracy w związku z przejściem pracownika na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy – tygodniowy nieprzerywalny odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin lecz nie może być krótszy niż 24 godziny.
• odpoczynek o który mowa powyżej powinien przypadać w niedzielę przy czym niedziela obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6:00 w tym dniu – chyba, że pracodawca w zakładzie pracy ustalił inną godzinę,
• w przypadku pracowników, u których dozwolona jest praca w niedzielę – odpoczynek może przypadać  w innym dniu niż niedziela.

Ustalanie czasu pracy oraz rozkładu czasu pracy

System, rozkład czasu pracy  oraz przyjęte okresy rozliczeniowe w zakładzie pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli u danego pracodawcy nie występuje układ zbiorowy pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

W przypadku pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa lub gdy zakładowa organizacja związkowa nie wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów, rozkładu czasu pracy lub okresów rozliczeniowych czasu pracy – pracodawca może zastosować okres rozliczeniowy nie dłuższy niż 3-miesięczny (przy pracach uzależnionych od pór roku nie dłuższy niż 4-miesięczny) – przy uprzednim zawiadomieniu właściwego okręgowego inspektora pracy.

W przypadku przedłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy oraz ruchomego rozkładu czasu pracy zmiany ustala się:

1. W układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi – pracodawca uzgadnia wówczas treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi lub
2. W porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, którzy zostali wyłonieni w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli nie działają u niego zakładowe organizacje związkowe.

Zmiana objęła również wprowadzanie przerywanego czasu pracy w zakładzie pracy. System ten  ten ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa czas pracy ustala się w porozumieniu z przedstawicielami pracowników. Jeżeli uzgodnienie treści porozumienia wprowadzenia w zakładzie pracy przerywanego czasu pracy ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi jest niemożliwe – pracodawca treść porozumienia uzgadnia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi.

Po ustaleniu przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy pracodawca zobowiązany jest przekazać kopię porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia.

Zmiany w godzinach nadliczbowych

Nowe przepisy zmieniają podejście do pracy pracownika w godzinach nadliczbowych. Zgodnie z nowym art. 151 § 2(1)  pracą w godzinach nadliczbowych nie jest czas odpracowywania zwolnienia z pracy udzielonego pracownikowi na jego pisemny wniosek – w celu załatwiania spraw osobistych.

Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza również zmiany w ujęciu godzin nadliczbowych w kontekście stosowania ruchomego czasu pracy w zakładzie pracy. Zgodnie z nowym art. 140 (1) § 4 ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie będzie stanowiło pracy w godzinach nadliczbowych.

Ustawa została podpisana przez prezydenta. Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Iwona Karkus
VAT.pl