05.08 Sierpniowe zmiany w Kodeksie pracy
Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych. Oznacza to, że zmiany w czasie pracy pracowników wejdą w życie jeszcze w sierpniu.
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 12 lipca 2013 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych zmianie ulegną:
- regulacje prawne określające tryb przedłużania okresów rozliczeniowych czasu pracy do 12 miesięcy, oraz
- zasady stosowania w zakładzie pracy ruchomego czasu pracy, a także tryb wprowadzania takiej organizacji czasu pracy w zakładzie pracy.
Nowe okresy rozliczeniowe czasu pracy
Nowe przepisy ustawy umożliwiają wydłużenie okresu rozliczeniowego w zakładzie pracy jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi i technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy. Okres rozliczeniowy zostanie przedłużony do nie więcej niż 12 miesięcy. W przeciwieństwie do przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie nowelizacji, wydłużony okres rozliczeniowy czasu pracy będzie mógł być stosowany w każdym systemie czasu pracy.
Obowiązek ustalania harmonogramu czasu pracy
W świetle nowych przepisów rozkład czasu pracy będzie mógł byś sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Przy czym poinformowanie pracownika o rozkładzie czasu pracy będzie ciążyło wyłącznie na pracodawcy w terminie co najmniej 1-tygodnia przed rozpoczęciem pracy.
Z obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy zwolniony jest pracodawca jeżeli:
- Rozkład czasu pracy pracowników wynika z prawa pracy, układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy lub obwieszczenia,
- Pracownik indywidualnie ustali z nim czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań,
- Pracownik wystąpił z pisemnym wnioskiem o zastosowanie ruchomego czasu pracy,
- Pracownik wystąpił z pisemnym wnioskiem o zastosowanie indywidualnego czasu pracy,
Nowy – ruchomy czas pracy
Nowe przepisy umożliwiają zastosowanie ruchomego czasu pracy w zakładzie pracy.
Ruchomy czas pracy zakłada, że:
- Rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy przez pracownika – w dniach, które są dla niego dniami pracy,
- Rozkład czasu pracy może przewidywać przedział czasu pracy, w którym sam pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy – w dniu które są dla niego dniami pracy,
- Ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Ponadto ruchomy czas pracy nie może naruszać prawa pracownika związanego z:
- Prawem do co najmniej 11 godzin nieprzerwalnego odpoczynku w każdej dobie. W przypadkach pozwalających na odstępstwo od powyższej reguły tj:
- w pracy osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz
- w przypadku konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia i zdrowia ludzkiego
– pracownikowi przysługuje w okresie rozliczeniowym równoważny okres odpoczynku.
- Prawem pracownika do co najmniej 35 godzi nieprzerwalnego odpoczynku w każdym tygodniu, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwalnego odpoczynku dobowego. W przypadkach pozwalających na odstępstwo od powyższej reguły tj:
- w przypadku zmiany pory wykonywania pracy w związku z przejściem pracownika na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy – tygodniowy nieprzerywalny odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin lecz nie może być krótszy niż 24 godziny.
- odpoczynek o który mowa powyżej powinien przypadać w niedzielę przy czym niedziela obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6:00 w tym dniu – chyba, że pracodawca w zakładzie pracy ustalił inną godzinę,
- w przypadku pracowników, u których dozwolona jest praca w niedzielę – odpoczynek może przypadać w innym dniu niż niedziela.
Ustalanie czasu pracy oraz rozkładu czasu pracy
System, rozkład czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe w zakładzie pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli u danego pracodawcy nie występuje układ zbiorowy pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
W przypadku pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa lub gdy zakładowa organizacja związkowa nie wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów, rozkładu czasu pracy lub okresów rozliczeniowych czasu pracy – pracodawca może zastosować okres rozliczeniowy nie dłuższy niż 3-miesięczny (przy pracach uzależnionych od pór roku nie dłuższy niż 4-miesięczny) – przy uprzednim zawiadomieniu właściwego okręgowego inspektora pracy.
W przypadku przedłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy oraz ruchomego rozkładu czasu pracy zmiany ustala się:
- W układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi – pracodawca uzgadnia wówczas treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi lub
- W porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, którzy zostali wyłonieni w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli nie działają u niego zakładowe organizacje związkowe.
Zmiana objęła również wprowadzanie przerywanego czasu pracy w zakładzie pracy. System ten ten ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa czas pracy ustala się w porozumieniu z przedstawicielami pracowników. Jeżeli uzgodnienie treści porozumienia wprowadzenia w zakładzie pracy przerywanego czasu pracy ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi jest niemożliwe – pracodawca treść porozumienia uzgadnia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi.
Po ustaleniu przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy pracodawca zobowiązany jest przekazać kopię porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia.
Zmiany w godzinach nadliczbowych
Nowe przepisy zmieniają podejście do pracy pracownika w godzinach nadliczbowych. Zgodnie z nowym art. 151 § 2(1) pracą w godzinach nadliczbowych nie jest czas odpracowywania zwolnienia z pracy udzielonego pracownikowi na jego pisemny wniosek – w celu załatwiania spraw osobistych.
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza również zmiany w ujęciu godzin nadliczbowych w kontekście stosowania ruchomego czasu pracy w zakładzie pracy. Zgodnie z nowym art. 140 (1) § 4 ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie będzie stanowiło pracy w godzinach nadliczbowych.
Ustawa została podpisana przez prezydenta. Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Iwona Karkus
VAT.pl