Remanent na koniec roku 2015 r.

Remanent, zwany także spisem z natury lub inwentaryzacją, to nieodłączny element zamknięcia roku podatkowego przez przedsiębiorców. Podatnicy prowadzący KPIR powinni przygotować go na koniec roku oraz na pierwszy dzień stycznia. Jednak dla wielu podatników jest to twardy orzech do zgryzienia, nie wiedzą bowiem które składniki powinni objąć spisem z natury oraz jak je wycenić. Odpowiedzi na te pytania udzielimy poniżej.

Źródło: YAY foto

Elementy remanentu

Podstawową zasadą sporządzania remanentu jest rzetelność, zgodność ze stanem rzeczywistym oraz należyta staranność. W związku z tym powinien on posiadać odpowiedni arkusz. W spisie z natury powinny znaleźć się przede wszystkim takie pozycje jak:

• imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
• datę sporządzenia spisu,
• numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
• szczegółowe określenie towaru i innych składników podlegających inwentaryzacji,
• jednostkę miary,
• ilość stwierdzoną w czasie spisu,
• cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
• wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
• łączną wartość spisu z natury,
• w przypadku wyksięgowania kosztu z KPiR w związku z jego nieopłaceniem w ustawowo przewidzianym terminie - wartość pomniejszenia, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie,
• klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",
• podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu lub wspólników.

Zakres remanentu

Zakres, w jakim powinien być przeprowadzany spis z natury, jest precyzyjnie wskazany w § 27 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR. W remanencie należy ująć takie składniki jak:

• towary handlowe,
• materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
• półwyroby,
• produkcję w toku,
• wyroby gotowe,
• braki i odpady.

Oprócz nich w spisie z natury powinny znaleźć się także te składniki majątku, które stanowią własność podatnika, ale fizycznie znajdują się poza przedsiębiorstwem. Przy dokonywaniu remanentu powinno się także ująć towary obce znajdujące się w tym dniu w przedsiębiorstwie, podając jedynie ich ilość i określając właściciela, jednak bez dokonywania wyceny.

Remanent a wycena

Wycenę remanentu sporządza się w celu wykazania go w księdze przychodów i rozchodów według stałych zasad:

• materiały i towary handlowe wyceniane są według cen zakupu lub nabycia, zaś w wyjątkowych przypadkach (na przykład jeśli uległy uszkodzeniu) - według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe niż ceny zakupu lub nabycia,
• półwyroby, wyroby gotowe i braki własnej produkcji wyceniane są według kosztów ich wytworzenia,
• odpady użytkowe, jeżeli utraciły swoją pierwotną wartość w toku produkcji, wyceniane są według wartości oszacowanej; bierze się także pod uwagę ich przydatność do dalszego użytkowania.

W kontekście wyceny remanentu niezwykle istotne jest pojęcie ceny zakupu. To suma, którą nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, pomniejszona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika. Równie ważna jest definicja kosztu wytworzenia - to wszystkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług. Po dokonaniu wyceny i obliczeniu wartości końcowego spisu z natury należy ująć go w księdze przychodów i rozchodów pod datą 31 grudnia. Mimo to stanowi on także remanent początkowy i jest pierwszym wpisem do KPiR w nowym roku, pod datą 1 stycznia.

Remanent zerowy

Jak wskazują przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych, inwentaryzacja jest niezbędna do prawidłowego obliczenia wartości dochodu. Nawet jeśli w posiadaniu podatnika nie znajdują się żadne towary handlowe, materiały lub inne przedmioty, które powinny znaleźć się w spisie, ma on obowiązek sporządzić remanent zerowy. Jest on swoistym oświadczeniem przedsiębiorcy, bowiem przez sporządzenie remanentu zerowego podatnik wskazuje, że 31 grudnia firma nie posiada żadnych artykułów, które są objęte obowiązkiem inwentaryzacji, a co za tym idzie, wpis do KPiR będzie miał wartość zerową.

Andrzej Lazarowicz, specjalista ds. prawa gospodarczego wfirma.pl

Zespół wfirma.pl