Do 22 maja 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych, liniowo lub rozliczający się ryczałtowo muszą rozliczyć roczną składkę zdrowotną. Skąd w rozliczeniach pojawiają się nadpłaty lub niedopłaty? – wyjaśniamy

Dopłata do składki zdrowotnej

Płatnicy otrzymują aktualnie informacje o wysokości składki zdrowotnej z biur rachunkowych. Niektórzy z niepokojem pytają, dlaczego muszą dopłacać do rozliczenia z ZUS, przecież co miesiąc płacili składki, które wskazywały księgowego. Przyczyn dopłat może być kilka i nie zawiniło tu ani biuro rachunkowe, ani księgowa.

Dopłaty do składki zdrowotnej wystąpią w sytuacji kiedy, płatnik:

1. zmieniał wstecznie za 2022 formę opodatkowania z podatku liniowego na skalę. Podatnik zaoszczędził na podatku, ale składka zdrowotna wzrosła  z 4,9% na 9% dochodu za cały rok. Stąd trzeba teraz dokonać dopłaty.
2. prowadził  działalność opodatkowaną na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego i przekroczył próg przychodów w 2022 roku. Tu dopłata składki zdrowotnej może wynieść nawet parę tysięcy złotych w rozliczeniu rocznym.
3. rozliczał się ryczałtowo. Wynika to z tego, że składka zdrowotna ryczałtowców zależna jest od wysokości przychodu — różni się dla przedziałów do 60.000 tysięcy zł, do 300.000 zł i powyżej 300.000 zł. Jeżeli przedsiębiorca przekroczył próg 60.000 lub 300.000 zł dochodu, a płacił składki zgodnie z poprzednim progiem, to teraz musi dopłacić różnicę za wszystkie miesiące, w których pojawiła się rozbieżność.
4. w 2022 roku zawiesił działalność gospodarczą raz lub więcej razy również wystąpi dopłata składki. Wynika to z tego, że trzeba dopłacić składkę zdrowotną za dochód osiągnięty w miesiącach  poprzedzających zawieszenie. Nie został on bowiem uwzględniony w żadnej składce miesięcznej — zgodnie z przepisami stanowi podstawę składki dopiero w rozliczeniu rocznym.

4 grosze dopłaty, to nie pomyłka księgowej ani biura rachunkowego

W rocznych rozliczeniach składki zdrowotnej zdarzają się też groszowe dopłaty albo zwroty. Występują one najczęściej u osób rozliczających dochód na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego. Różnica wynika po prostu z zaokrągleń składek w algorytmie zastosowanym przez ZUS.

Źródło: Shutterstock

Duży zwrot składki zdrowotnej to też nie pomyłka

Płatnicy, którzy otrzymują informacje, o zwrotach zastanawiają się jak to możliwe, skoro płacili w ciągu roku składki wskazywane przez biura rachunkowe. Duże zwroty występują u przedsiębiorców, którzy w trakcie 2022 roku mieli wahania w uzyskiwanych co miesiąc dochodach. Za każdy miesiąc, nawet taki, który przyniósł stratę, przedsiębiorcy musieli zapłacić przynajmniej składkę minimalną równą 270,90 zł.

Kiedy okazuje się, że składka minimalna była nadpłacona, przysługuje jej zwrot.

Wniosek RZS-R o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej za 2022 r. - PIT.pl

Zwroty otrzymują też Ci przedsiębiorcy, którzy byli opodatkowani na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego i osiągnęli przychody niższe niż w 2021 roku.