Od ponad roku na mocy przepisów regulujących procedurę cywilną sąd doręcza pisma profesjonalnym pełnomocnikom przez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym. Do tej pory komunikacja we wskazany sposób odbywała się wyłącznie jednostronnie. Prawodawca, dostrzegając szersze możliwości techniczne portalu, proponuje wprowadzenie nowych rozwiązań, które umożliwią dwustronną komunikację elektroniczną z sądem. Regulacje w tym przedmiocie zostały zawarte w rządowym projekcie ustawy zmieniającej Kodeks postępowania cywilnego (druk sejmowy nr 1304), który został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu.
Przesyłki przez PI
Mocą nowelizacji projektodawca zamierza wprowadzić zasadę obligatoryjnego wnoszenia pism przez portal informacyjny (PI).
Obecnie obowiązek ten ma zostać nałożony wyłącznie na adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych, Prokuratorię Generalną RP oraz prokuratorów i dotyczyć jedynie ustawowo zakreślonego katalogu pism (patrz ramka). Pismo procesowe nieuwzględnione w katalogu wniesione za pośrednictwem PI lub wniesione w ten sposób przez osobę nieuprawnioną ma nie wywoływać skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu.
Ustawowym katalogiem nie została objęta m.in. odpowiedź na pozew ani pisma przygotowawcze składane w toku postępowania przed sądem I instancji. Decyzja w tym zakresie zapewne jest podyktowana dużą ilością i rozmiarem załączników zwykle dołączanych do wskazanych pism, co mogłoby powodować znaczne obciążenie PI, a w konsekwencji problemy w przesyłaniu tego typu korespondencji. Należy jednak pamiętać, że takie załączniki mogą być również dołączane do pism ujętych w ustawowym katalogu.
Załączniki
Projekt zawiera regulację, zgodnie z którą, jeżeli przepis ustawy przewiduje, że pismo procesowe wnosi się za pośrednictwem portalu informacyjnego, to – co do zasady – pismo wniesione w inny sposób nie wywołuje skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Jednocześnie planowane jest wprowadzenie odstępstwa, na wypadek gdy załącznik pisma procesowego, ze względu na jego właściwości (np. duży rozmiar przekraczający limity techniczne PI), nie może zostać skutecznie wniesiony wraz z pismem za pośrednictwem portalu informacyjnego.
Taki załącznik będzie należało złożyć do sądu z pominięciem portalu informacyjnego w terminie 3 dni od dnia wniesienia pisma przez PI. Jednocześnie nadawca będzie miał obowiązek uprawdopodobnienia braku możliwości skutecznego wniesienia danego załącznika wraz z pismem przez PI. Niedotrzymanie zakreślonego terminu lub nieuprawdopodobnienie wskazanej okoliczności ma skutkować pominięciem przez sąd załącznika przesłanego z pominięciem portalu.
Awaria i sankcje
Opublikowany projekt nowelizacji zawiera również przepisy regulujące zasady postępowania na wypadek wystąpienia leżących po stronie sądu problemów z dostępnością portalu informacyjnego w ostatnim dniu terminu zakreślonego na złożenie pisma do sądu (np. 14-dniowego na wniesienie apelacji), które uniemożliwią wniesienie tego pisma do sądu. W takiej sytuacji pismo będzie należało wnieść najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu, w którym przywrócono dostępność tego portalu.
W piśmie konieczne będzie zawarcie uprawdopodobnienia wystąpienia ograniczeń w dostępności PI. Niesprostanie temu obowiązkowi ma skutkować zwrotem pisma albo odrzuceniem środka odwoławczego. Stosowanie tego przepisu w praktyce może powodować znaczne problemy. Jeżeli bowiem awaria będzie trwała jedynie przez część dnia i np. system zacznie być dostępny w godzinach wieczornych, to czy w takim przypadku pełnomocnik, składając pismo dopiero następnego dnia, nie narazi się na przewidziane przez projektodawcę sankcje? Czy dla uprawdopodobnienia problemów z PI wystarczające będzie załączenie do pisma dokumentu zawierającego zrzut ekranu z komunikatem o ograniczeniu dostępności do portalu informacyjnego wykonanego rano w ostatnim dniu terminu? Brzmienie przywołanej regulacji pozwoli na wykształcenie się odmiennej praktyki w różnych sądach.
Rodzaje podpisów
W związku z projektowanymi rozwiązaniami w zakresie wnoszenia pism wraz załącznikami przez PI, projektodawca wyraźnie dopuszcza udzielanie pełnomocnictw w postaci elektronicznej. Pełnomocnictwo w tej formie będzie wymagało umieszczenia na nim przez mocodawcę kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo podpisu osobistego.
Złożenie jednego ze wskazanych podpisów ma być również wymagane w przypadku wszystkich pism procesowych wnoszonych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub PI.
|
Pisma, które mają być wnoszone wyłącznie przez PI:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
autor: Marta Bezulska-Powaga
Gazeta Podatkowa nr 49 (2237) z dnia 2025-06-18
Przeciwdziałanie zatorom płatniczym w praktyce. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl