Będą wyższe odsetki w transakcjach cywilnoprawnych

2015-05-26

Oparcie odsetek karnych w kontaktach między przedsiębiorcami o inne niż dotychczas zasady, przewidują nowe regulacje ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, nad którymi pracuje obecnie Ministerstwo Gospodarki.

Obecnie kontrakty zawarte miedzy przedsiębiorcami o ile nie zawierają prawa naliczania wyższych odsetek karnych, mogą powodować naliczanie odsetek za zwłokę od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty. Ich wysokość jest taka sama jak w przypadku odsetek podatkowych i wynosi obecnie 8% w skali roku (jest to suma 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%).

Propozycja zakłada wprowadzenie nowej zasady liczenia odsetek karnych – odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych – ich wysokość równia byłaby sumie 8% i stopy referencyjnej NBP. Obecnie zatem odsetki te wynosiłyby 9,5%. Ta sama wysokość odsetek przysługiwałaby w transakcjach handlowych, w których stroną jest podmiot prywatny, jak i podmiot publiczny.

Zmiana stopy odsetek karnych dokonywana będzie dwa razy do roku, tzn. odsetki ustalane będą na podstawie stopy referencyjnej NBP obowiązującej na dzień 1 stycznia i 1 lipca danego roku.

W konsekwencji wprowadzane są 4 rodzaje odsetek

• ustawowe – wynikające z przepisów cywilnoprawnych, których wysokość nie może przekraczać odsetek maksymalnych,
• karne między przedsiębiorcami – w kontraktach między przedsiębiorcami – czyli tzw. odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych,
• odsetki za opóźnienie – karne między innymi podmiotami,
• podatkowe – które stanowiłyby formę zadośćuczynienia za zobowiązania w stosunkach ze Skarbem Państwa.

Odsetki ustawowe, odsetki maksymalne – nowa wysokość.

Ustawa zmienia jednocześnie zasady ustalania odsetek maksymalnych, jakie strony mogą poprzez czynność prawną zastrzec we wzajemnych stosunkach. Obecnie maksymalna wysokość tych odsetek nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne). Ich wysokość obecnie to 10% rocznie.

Według nowych zasad odsetki maksymalne nie będą mogły przekraczać dwukrotnej wysokości odsetek ustawowych. Natomiast odsetki ustawowe równe będą sumie 4 % i stopy referencyjnej NBP (obecnie wyniosłyby one 5,5%). W efekcie odsetki maksymalne zostałyby podwyższone i wynosiłyby 2×5,5% = 11% w skali roku.

Odsetki za opóźnienie – nowe zasady

Zmianie ulec ma również wysokość odsetek za opóźnienie. Jeżeli bowiem dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W myśl obecnych przepisów, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Według nowych przepisów wysokość ta będzie równa 6 % plus stopa referencyjna NBP (obecnie wyniosłyby one 7,5%). Natomiast maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie ustalonych przez strony nie może przekroczyć dwukrotnej wysokości odsetek ustawowych.

Piotr Szulczewski,
PIT.pl