Zmiany w Ordynacji podatkowej 2012

Od 1 stycznia 2012 r. obowiązują zmienione przepisy Ordynacji podatkowej. Znowelizowane przepisy dotyczą zastawu skarbowego, kary porządkowej, ujawniania informacji dotyczących strony postępowania podatkowego oraz wydawania interpretacji ogólnych. Zmiany dotyczą także sporządzania informacji o wysokości dochodów przekazanych na rzecz podatników przez podmioty prowadzące rachunki zbiorcze.

Zastaw skarbowy

Na podstawie art. 41 § 1 Ordynacji podatkowej (dalej: Ordynacja) Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych oraz zaległości podatkowych stanowiących ich dochód, a także odsetek za zwłokę od tych zaległości przysługuje zastaw skarbowy na wszystkich rzeczach ruchomych i zbywalnych prawach majątkowych będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka. Zobowiązania podatkowe, o których mowa powyżej, powstają na skutek doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji).

Najnowszy tekst Ordynacji podatkowej

Wartość poszczególnych rzeczy lub praw w dniu ustanowienia zastawu nie może być niższa niż określona w art. 41 § 1 Ordynacji. Zgodnie z tym przepisem musi więc wynosić co najmniej 10.000 zł. Zastawem skarbowym nie mogą być jednak obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.

Przepis dotyczący ustanowienia zastawu stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników lub inkasentów, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadających za zaległości podatkowe.

Kwota określająca minimalną wartość rzeczy lub praw może ulec zmianie. I tak, zgodnie z obwieszczeniem z 2 sierpnia 2011 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 41 § 1 Ordynacji minister finansów zwiększył wysokość tej kwoty i w 2012 r. wyniesie ona 11.900 zł.

Wyższa kara porządkowa

W myśl art. 262 § 1 Ordynacji strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:

• nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
• bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności, bądź też
• bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem

mogą zostać ukarani karą porządkową.

Wysokość kary porządkowej wynosiła do 2.600 zł. Co roku wysokość kary jest podwyższana w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Wyjątek dotyczy przypadku gdy wskaźnik ten ma wartość ujemną – wówczas kwota nie ulega zmianie.

Zgodnie z obwieszczeniem ministra finansów z 2 sierpnia 2011 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 262 § 1 Ordynacji wysokość kary porządkowej, wyniesie 2.700 zł.

Ujawnianie informacji dotyczących strony postępowania podatkowego

Jeżeli w toku postępowania podatkowego zachodzi potrzeba uzupełnienia zgromadzonych dowodów lub ich porównania z informacjami zgromadzonymi w banku, wówczas bank jest zobowiązany do sporządzenia i przekazania informacji dotyczących strony postępowania.

Obowiązek banku do ujawnienia informacji powstaje na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego i dotyczy następujących informacji:

• posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków,
• posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków,
• zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych,
• nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi,
• obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.

Obowiązek ujawniania informacji dotyczy również – na mocy art. 182 § 2 Ordynacji – zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych i banków prowadzących działalność maklerską, w zakresie prowadzonych indywidualnych kont emerytalnych, a także do domów maklerskich oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

Przepis ten ulega zmianie od 1 stycznia 2012 r., a konkretnie – zostaje uzupełniony na mocy art. 6 ustawy z 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz.U nr 75, poz. 398).

Od 2012 r. obowiązek ujawniania informacji dotyczących strony postępowania podatkowego obejmie również instytucje dobrowolnych funduszy emerytalnych.

Podobna zmiana dotyczy art. 275 § 3 Ordynacji, który wskazuje na obowiązek sporządzania i przekazywania informacji – na żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego – o zdarzeniach stanowiących podstawę do skorzystania przez podatnika z ulg podatkowych, jeżeli zostały wykazane w deklaracji złożonej przez podatnika przez ww. instytucje.

Interpretacje ogólne

Od 1 stycznia 2012 r. uszczegółowione zostaną przepisy dotyczące wydawania interpretacji ogólnych przez ministra finansów. Zgodnie ze zmianami, wniosek o wydanie interpretacji ogólnej powinien zawierać uzasadnienie konieczności wydania tej interpretacji. W dniu złożenia wniosku nie może toczyć się postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne organu kontroli skarbowej, jak również nie może być wniesione odwołanie lub zażalenie od decyzji lub na postanowienie.

Ustawa wskazuje również – między innymi – kiedy minister finansów pozostawi wniosek o wydanie interpretacji ogólnej bez rozpatrzenia.

Interpretacje podatkowe – gdzie złożyć wniosek?

Rachunki zbiorcze

Na podstawie nowego przepisu art. 182 § 3a Ordynacji, podmioty prowadzące rachunki zbiorcze w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego są zobowiązane do sporządzania informacji o wysokości dochodów (przychodów) przekazanych na rzecz podatników uprawnionych z papierów wartościowych zapisanych na takich rachunkach oraz o kwocie pobranego podatku.

Podstawa prawna:

• obwieszczenie Ministra Finansów z 2 sierpnia 2011 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 41 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (M.P. nr 71, poz. 706),
• obwieszczenie Ministra Finansów z 2 sierpnia 2011 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 262 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (M.P. nr 71, poz. 707),
• art. 6 ustawy z 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz.U nr 75, poz. 398),
• art. 9 ustawy z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. nr 232, poz. 1378),
• art. 6 ustawy z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 234, poz. 1391) – ustawa o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Marta Grabowska