Od 1 lipca 2013 r. zacznie funkcjonować nowy system pobierania opłat za wywóz śmieci. W związku z tym cały system gospodarki komunalnej gmin zostanie gruntownie przebudowany.
Każda gmina zostanie zobligowana do przejęcia od właścicieli nieruchomości wchodzących w jej skład obowiązków związanych z zagospodarowaniem odpadów komunalnych oraz określenia odpowiednią uchwałą rady gminy wysokości opłaty za ich wywóz. Jej wysokość będzie uzależniona od jednego z trzech kryteriów: powierzchni nieruchomości, liczby osób zamieszkujących pod danym adresem lub ilości zużytej wody. Ustalone opłaty właściciele nieruchomości będą uiszczać po wypełnieniu odpowiedniej deklaracji, na podstawie której organy gminy będą obliczać wysokość opłaty.
Powyższa zmiana wynika z nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 13 września 1996 r. (Dz. U. 1996 r., nr 132, poz. 622), która weszła w życie 1 stycznia 2012 r. W praktyce jest to nowy podatek, określony przez ustawodawcę jako „opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi”. Ustawa wprowadza przejęcie przez gminy obowiązku zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Dotychczas było to możliwe tylko po przeprowadzeniu referendum lokalnego, w wyniku którego gmina przejmowała zarządzanie nad zagospodarowaniem odpadów. W rzeczywistości oznacza to, że obecnie zawarte umowy z przedsiębiorcami na wywóz śmieci zastąpione zostaną przez obowiązek składania deklaracji stosownie wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta i będą stanowić podstawę do naliczenia tych opłat. Stroną dla właściciela nieruchomości będzie gmina, a nie przedsiębiorca, i to ona będzie zawierała umowy z firmami wywożącymi śmieci, a w konsekwencji stanie się właścicielem odpadów komunalnych. Głównym celem wprowadzenia tej ustawy jest uszczelnienie gospodarki odpadami, wzmocnienie systemu gospodarowania nimi, zmniejszenie ilości odpadów, w tym ulegających biodegradacji.
W związku z powyższymi zmianami każda gmina zostanie zobowiązana do ustanowienia przepisów lokalnych, które nałożą obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych przez mieszkańców. Gmina będzie również zobowiązana do ustanowienia punktów odbioru posegregowanych odpadów oraz kontrolowania firm świadczących usługi ich wywozu, głównie w zakresie spełnienia wymogów technicznych pojazdów wywożących śmieci, w tym obowiązku odpowiedniego wyposażenia w urządzenie GPS umożliwiający ich lokalizację. W wielu gminach powstaną nowe spółki zarządzające systemem gospodarowania odpadami, a wśród ich pracowników będą także osoby odpowiedzialne za windykacje należności „śmieciowych” od mieszkańców.
Wprowadzane zmiany mają na celu dostosowania polskich przepisów dotyczących ochrony środowiska do wymogów unijnych. Samorządowcy narzekają na ich gwałtowność, jednak skala rozbieżności między Polską a resztą krajów Unii Europejskiej jeśli chodzi o świadome i odpowiedzialne gospodarowanie odpadami jest ogromna i tak naprawdę nie ma innej możliwości wprowadzenia zmian niż podjęcie natychmiastowych działań.
Dominik Tymuła
Konsultant podatkowy w kancelarii
Russell Bedford Poland Sp. z o.o.