
29.12 Koniec ustawy antykryzysowej. Sprawdź co Cię czeka
Koniec roku zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nią koniec obowiązywania ustawy antykryzysowej. Sprawdźmy, jakie przywileje utracą pracodawcy oraz jakie konsekwencje i niespodzianki niesie za sobą wygaśnięcie ustawy.
Ustawa z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego pracowników i przedsiębiorców zwana antykryzysową (Dz.U. 2009 nr 125 poz. 1035) wprowadziła do Kodeksu pracy wiele zmian, których celem była ochrona pracodawców i pracowników w okresie dużego spowolnienia gospodarczego.
Powrót limitów stosowania umów na czas określony
Pierwszym przywilejem, jaki z początkiem roku utracą pracodawcy, jest możliwość nielimitowanego zawierania umów terminowych. Od 1 stycznia 2012 roku powracają limity zawierania umów o pracę z jednym pracownikiem. Zgodnie z art. 25(1)§1 pracodawca będzie mógł zawrzeć z pracownikiem maksymalnie dwie umowy o pracę na czas określony, natomiast trzecia z mocy prawa automatycznie przekształci się w umowę o pracę na czas nieokreślony.
Należy też wspomnieć, że w myśl przepisów ustawy antykryzysowej pracodawca może zawierać z pracownikiem nielimitowaną ilość umów o pracę na czas określony. Jedynym ograniczeniem jest okres zatrudnienia pracownika na podstawie tych umów, który nie może przekroczyć 24 miesięcy.
Wzrost wysokości odprawy
Każdy pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników i chcący rozwiązać umowę o pracę z przyczyn niezależących od pracowników, zobowiązany jest do wypłaty odprawy. Ustawa antykryzysowa pozwalała pracodawcom tego uniknąć. Zgodnie z nią, jeżeli pracodawca nie jest w stanie dłużej zatrudniać pracownika na dotychczasowym stanowisku i na tych samych warunkach, może zaproponować mu niższy wymiar czasu pracy, a co za tym idzie niższe wynagrodzenie. Odmowa zaproponowanych warunków oznacza dla pracowników możliwość utraty pracy, bez uzyskania odprawy. Po nowym roku pracodawca straci możliwość odstąpienia od wypłaty odprawy.
Zmianie ulegnie również jej wysokość. Zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wysokość odprawy uzależniona jest do stażu pracy pracownika i nie może ona przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia jakie obowiązywało w dniu rozwiązania umowy o pracę. Zatem wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia w 2012 roku do 1500 zł brutto, wzrośnie również wysokość odprawy, która w przypadku jej maksymalnej wysokości wyniesie aż 22 500 zł brutto.
| Minimalne wynagrodzenie | Maksymalna wysokość odprawy | |
| 2011 rok | 1 386 zł | 20 790 zł |
| 2012 rok | 1 500 zł | 22 500 zł |
Małe zainteresowanie pracodawców ustawą antykryzysową
Zgodnie z przepisami ustawy antykryzysowej każdemu pracodawcy, który znalazł się w przejściowych trudnościach finansowych przysługiwał szeroki wachlarz świadczeń pomocowych m.in. w formie dopłaty do wynagrodzenia pracowników, dofinansowania do składek na ubezpieczenie społeczne pracowników w części płaconej przez pracodawcę, a także dofinansowania do kosztów ich szkolenia. Wydawałoby się, że pakiet pomocy dla pracowników i przedsiębiorców nie był mały, zainteresowanie nim było o wiele mniejsze niż szacowano. Z danych Krajowego Biura Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynika, że wydatki związane z wypłaconymi świadczeniami uzyskanymi na podstawie ,,ustawy antykryzysowej'' w 2009 roku wyniosły 936 tys. zł. W latach 2009 - 2010 na podstawie powyżej ustawy złożonych zostało tylko 176 wniosków o wypłatę świadczeń, co w efekcie spowodowało, że w 2010 roku Fundusz wypłacił świadczenia w kwocie jedynie 5,8 tys. zł z zaplanowanych 500 tys. zł.
Wydatki z FGŚP na świadczenia uzyskane z tytułu ustawy antykryzysowej w latach 2009-2010
| Rok 2009 | Rok 2010 | |||
| l. pracowników | kwota | l. pracowników | kwota | |
| z tytułu częściowego zaspokojenia wynagrodzeń pracowniczych | 2 153 | 614 tys. zł | 4 388 | 2 741 tys. zł |
| z tytułu częściowego zrekompensowania obniżenia wymiaru czasu pracy | 543 | 191 tys. zł | 2 203 | 2 243 tys. zł |
| Z tytułu składki na ubezpieczenie społeczne pracowników należnych od pracodawcy | 2 696 | 31 tys. zł | 6 591 | 808 tys. zł |
| Ogółem | 2 696 | 936 tys. zł | 6 591 | 5 792 tys. zł |
Nie bez znaczenia pozostają informacje dot. wydatków na świadczenia w 2011 roku. Szacowane prognozy kosztów poniesionych do 31 grudnia 2011 roku wskazują, że przy udzieleniu pomocy 200 tys. pracowników wydatki te wyniosą około 960 tys. zł.
Jak wykazują dane Krajowego Biura Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zainteresowanie ustawa antykryzysową nie tylko było o wiele mniejsze niż zakładano, ale również drastycznie spadło już po roku czasu od jej obowiązywania. Co było tego powodem? By może niedopracowane i budzące wiele wątpliwości przepisy ustawy, a może wyłącznie strach przed udzielaniem gwarancji zatrudnienia swoim pracownikom.
Podstawa prawna:
- Kodeks pracy z dnia 26.06.1974 (Dz.U. 1998 nr 21 poz 94),
- Ustawa z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. 2003 nr 90 poz. 844),
- Ustawa z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego pracowników i przedsiębiorców zwana antykryzysową (Dz.U. 2009 nr 125 poz. 1035)
Iwona Karkus
Bankier.pl




