13.02 Jak skutecznie windykować należne wierzytelności?
Obecnie coraz większym problemem polskich przedsiębiorców jest grono nierzetelnych kontrahentów, którzy nie wywiązują się ze swoich zobowiązań w stosunku do swych partnerów biznesowych. Zjawisko to jest niezwykle powszechne, a tym samym wszelkie sposoby wyegzekwowania należnych wierzytelności stają się coraz bardziej popularne i odgrywają istotne znaczenie.
Co więc należy zrobić aby odzyskać zainwestowane pieniądze?
Niewątpliwie proces windykowania należności uzależniony jest od indywidualnych potrzeb kontrahenta, jak również od sytuacji w jakiej znajduje się dłużnik. Powszechnym procederem, który rozpoczyna działania w powyższym zakresie jest tzw. windykacja polubowna. Jest ona niezwykle korzystna dla osób, które nie chcą wdawać się od razu w spór sądowy z kontrahentem nieterminowo regulującym zobowiązania oraz osób dla których priorytetem jest możliwie szybkie i dobrowolne odzyskanie należnych kwot. Windykacja polubowna polega na negocjacjach z dłużnikiem, których celem jest ustalenie terminu jednorazowej spłaty zobowiązania lub wskazanie harmonogramu spłat, zgodnie z którym raty będą sukcesywnie spłacane. Powyższe rozwiązanie jest korzystne zarówno dla wierzyciela, który odzyska pieniądze jak i dla dłużnika, który w mniejszych kwotach będzie regulował zobowiązanie.
Windykacja polubowna nie zawsze odnosi jednak skutek. Wówczas koniecznym jest podjęcie decyzji o rozpoczęciu windykacji sądowej, pozywając nierzetelnego kontrahenta w pozwie o zapłatę. Jeżeli powództwo będzie uzasadnione sąd wyda nakaz zapłaty, dodatkowo obciążając kosztami postępowania sądowego dłużnika, co narazi go na dodatkowe koszty.
W przypadku podjęcia decyzji o wystąpieniu na drogę sądową, bardzo popularną w ostatnich latach jest instytucja jest Elektronicznego Postępowania Upominawczego wprowadzona ustawą dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 26, poz. 156, dalej: ustawa o zmianie ustawy KPC), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.
Dzięki powyższej instytucji w sprawach, w których powód dochodzi roszczenia pieniężnego, istnieje możliwość wniesienia pozwu drogą elektroniczną do Sądu Rejonowego w Lublinie (jedynego Sądu, który obecnie w Polsce rozpatruje pozwy wniesione drogą elektroniczną). Procedura ta jest w sposób zdecydowany uproszczona, m.in. w zakresie dowodów. Powód powinien w pozwie wskazać dowody, których jednak nie dołącza ich do pisma czy też procedury. Gdy istnieją podstawy sąd wyda nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jeżeli natomiast sprawa nie będzie kwalifikowała się do tego postępowania sprawa zostanie przekazana do sądu zgodnie z jego właściwością ogólną. Sprawa zostaje przekazana do właściwego sądu, również wtedy gdy po wydaniu nakazu zapłaty, pozwany wniesie w sposób prawidłowy sprzeciw od nakazu zapłaty.
W przypadku wydania przez sąd nakazu zapłaty, opatrywany jest on tytułem wykonawczym, a egzekwowaniem należności zajmuje się w dalszej kolejności wskazany komornik sądowy. Jego zadaniem jest sprawdzenie i ujawnienie majątku posiadanego przez dłużnika oraz pozyskanie wskazanej w wyroku należności na rzecz wierzyciela. Etap ten nazywany jest postępowaniem egzekucyjnym.
Szczegółowo analizując zarówno tradycyjne postępowanie sądowe jak i powództwo wniesione na gruncie przepisów o Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym oraz następujące po nich postępowanie egzekucyjne, należy zauważyć, iż działania windykacyjne to proces zawiły, jednakże bardzo często wykorzystywany w praktyce. Sytuacja ta nie budzi wątpliwości z uwagi na fakt, iż każdy z przedsiębiorców dbający o interesy prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa dąży do zwrotu należnych mu wierzytelności.
Marta Wiśniewska
Konsultant Podatkowy
Russell Bedford Poland Sp. z o.o.