Większość z nas przyzwyczaiła się już, że e-pity, czyli roczne deklaracje składane przez internet, podpisujemy, podając 6 danych weryfikacyjnych, w tym m.in. NIP. Z dniem 1 września 2011 r. NIP przestał jednak identyfikować większość podatników. Co w takim razie z e-pitami?
Ministerstwo dotąd nie wydało nowego aktu prawnego, regulującego metody podpisywania e-deklaracji składanych za rok 2011. Nadal więc deklaracje weryfikowane są za pomocą 6 podstawowych danych:
- numeru NIP,
- imienia (pierwszego),
- nazwiska,
- numeru PESEL (jeśli podatnik posiada ten numer),
- daty urodzenia,
- kwoty przychodu wskazanej w zeznaniu lub rocznym obliczeniu podatku za rok podatkowy o dwa lata wcześniejszym niż rok, za który się rozliczamy (w rozliczeniu za 2011 rok skorzystamy z kwoty przychodu z roku 2009, wykazanego w deklaracji składanej w roku 2010).
Od 1 września NIP tylko dla firm
Ustawa o ewidencji podatników z dniem 1 września 2011 r. zmieniła zasady identyfikacji podatników. Począwszy od tej daty identyfikatorem podatkowym jest:
- numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;
- NIP – w przypadku pozostałych podmiotów.
W przypadku, gdy z odrębnych przepisów wynika obowiązek podawania NIP, dotyczy on wyłącznie podmiotów, które ten numer posiadają. Przepisem takim jest m.in. rozporządzenie o przesyłaniu e-deklaracji, które wprowadza obowiązek podania 6 danych weryfikacyjnych.
W tym roku większość wysyłających deklaracje będzie musiało się zmierzyć z pytaniem, czy nadal jego numer identyfikacji podatkowej jest aktualny. W większości przypadków odpowiedź będzie negatywna, w związku z czym podatnik poda jedynie 5 danych weryfikacyjnych. Prawdopodobnie aplikacja służąca wysyłaniu e-deklaracji będzie skonstruowana w ten sposób, by automatycznie pomijała możliwość wprowadzenia numeru identyfikacji w polach podpisu.
W rozwikłaniu zawiłości nie pomagają projekty wzorów deklaracji za rok 2011, które w polu nr 1 (identyfikator podatnika) pozostawiają dowolność przy wpisaniu numeru, każąc jednocześnie określić, czy podatnik identyfikuje się numerem NIP czy PESEL. Jeżeli podatnik dokona błędnie identyfikacji, jego podpis okaże się nieprawidłowy.
Jedynie przedsiębiorca lub zarejestrowany podatnik VAT będzie mógł złożyć deklarację na podstawie 6 danych identyfikacyjnych, tak jak miało to miejsce w roku poprzednim.
Przykład:
Deklarację PIT-37 składa Jan Kowalski, uzyskujący wyłącznie przychody z umowy o pracę.
Osoba uzyskująca wyłącznie przychody ze stosunku pracy nie będzie mogła podać numeru NIP w rocznej deklaracji podatkowej.
Komentarz ISP Modzelewscy:
Na chwilę obecną Minister Finansów nie wydał rozporządzenia dotyczącego metod podpisywania e-deklaracji, które uwzględniałoby obowiązujący od 1 kwietnia br. stan prawny, zgodnie z którym numerem NIP dla celów podatkowych nie są zobowiązani posługiwać się (tj. posiadać) podatnicy będący osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Stosownie zaś do art. 3a ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, w przypadku gdy z odrębnych przepisów wynika obowiązek podawania NIP, obowiązek ten dotyczy wyłącznie podmiotów, które są obowiązane posiadać NIP na podstawie przepisów niniejszej ustawy.
W świetle aktualnie obowiązujących przepisów rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego metod podpisywania e-deklaracji osoba fizyczna uzyskująca przykładowo jedynie przychody ze stosunku pracy przy składaniu zeznania rocznego w formie e-deklaracji powinna w celu zapewnienia autentyczności składanego zeznania podać 6 określonych danych w tym numer NIP i numer PESEL (jeżeli takowy posiada). Jednakże mając na uwadze wskazany wyżej przepis ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników osoba taka nie jest obecnie na jej podstawie zobowiązana do posiadania NIP a tym samym nie ma ona obowiązku jego podawania – gdy wymagają tego przepisy ww. rozporządzenia Ministra Finansów. A zatem gdyby nie uległo aktualizacji przedmiotowe rozporządzenie przy składaniu zeznania rocznego w formie e-deklaracji osoba taka nie ma obowiązku podania numeru NIP – czyli jednej z danych niezbędnych do weryfikacji składanej deklaracji. W związku z powyższym zeznanie takie nie powinno zostać przyjęte przez system e-deklaracji, nie powinien zostać wygenerowany dokument UPO (urzędowe poświadczenie odbioru) będący dowodem złożenia „e-pita” – nie będzie można zatem mówić o ważnym złożeniu deklaracji.
Należy jednakże liczyć, że Ministerstwo Finansów do końca roku dostosuje przepisy dotyczące metod podpisywania e-deklaracji oraz aplikację służącą do ich wysyłania aby wyeliminować wskazany wyżej problem przy składaniu rocznych zeznań podatkowych za 2011 rok przez internet.
Piotr Szulczewski
Analityk Bankier.pl
Firma i Podatki