Kontrola handlu w sieci

Kontrole podmiotów uzyskujących przychody z działalności prowadzonej z wykorzystaniem internetu:

W okresie od stycznia 2007r. do końca I półrocza 2009r. zakończono kontrole 488 podmiotów prowadzących działalność z wykorzystaniem Internetu, z tego w 275 postępowaniach kontrolnych wydano decyzje, z których wynika zaniżenie deklarowanych podatków na łączną kwotę 28,9 mln zł, a 151 kontrolowanych, którzy nie kwestionowali ustaleń kontroli, złożyło korekty deklaracji podatkowych na łączną kwotę 7,5 mln.

W toku zakończonych kontroli najczęściej stwierdzano następujące nieprawidłowości:

• prowadzenie niezgłoszonej do opodatkowania działalności w zakresie handlu internetowego,
• niewykazywanie, w dokumentacji podatkowej prowadzonej przez zarejestrowane podmioty, całości lub części sprzedaży towarów na portalach aukcyjnych,
• ukrywanie rzeczywistej wysokości obrotu, np. poprzez jego podział na sztucznie tworzone podmioty np. sprzedaż z wykorzystaniem kilku nicków lub sprzedaż przez podstawione osoby,
• nieopodatkowanie podatkiem od towarów i usług dostawy towarów (usług pocztowych lub kurierskich),
• wykorzystywanie rachunków bankowych należących do członków rodziny lub znajomych do pobierania należności za sprzedane towary,
• wystawianie faktur i innych dokumentów sprzedaży przez podmioty nieuprawnione lub nieistniejące.

Poniżej przedstawiono przykłady typowych nieprawidłowości stwierdzonych w toku prowadzonych kontroli lub postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa skarbowe.

Ukrywanie rzeczywistych rozmiarów obrotu

1. W wyniku czynności podjętych przez pracowników Urzędu Kontroli Skarbowej ujawniono, iż sprawca, prowadząc działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży akcesoriów fotograficznych i komputerowych, oprogramowania komputerowego oraz sprzętu fotograficznego za pośrednictwem portalu Allegro, nie ujawnił wszystkich uzyskiwanych przychodów, a w konsekwencji uszczuplił podatek od towarów i usług za poszczególne miesiące w okresie od 2003 do 2006 r.

W celu pozyskania materiału dowodowego, potwierdzającego dokonywanie transakcji na portalu Allegro i uzyskiwania z tego tytułu nieujawnianego dochodu, na podstawie prokuratorskich nakazów przeszukania pomieszczeń mieszkalnych, zabezpieczono m. in. dokumenty finansowe w postaci faktur, dowodów wpłat, przekazów, listów przewozowych oraz sprzęt komputerowy w postaci laptopów, płyt oraz dyskietek. Następnie, w toku postępowania przygotowawczego, wszystkie zabezpieczone dokumenty i zapisy na nośnikach elektronicznych poddano oględzinom, w wyniku których potwierdzono prowadzenie działalności gospodarczej za pośrednictwem portalu Allegro. Ponadto uzyskano dane, dotyczące założonych kont, w postaci wydruków użytkownika portalu Allegro, przedstawiających historię logowania, wykaz zawartych transakcji, ich ilość oraz cenę. Informacje ujawnione w trakcie prowadzonego postępowania przygotowawczego doprowadziły do zainicjowania administracyjnego postępowania kontrolnego, które zakończyło się decyzjami Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej, określającymi zobowiązania w podatku od towarów i usług.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, potwierdzającego prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły w celach zarobkowych, podejrzanej postawiono m. in. zarzut popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 54 § 2 kks (tzw. uchylania się od opodatkowania) oraz z art. 56 § 2 kks (tzw. oszustwa podatkowego). Łączna kwota uszczuplenia w niniejsze sprawie wyniosła 105.033,76 zł.

Przedmiotowe postępowanie zakończyło się skierowaniem do sądu aktu oskarżenia, który wyrokiem nakazowym uznał oskarżoną winną zarzucanych jej czynów i wymierzył jej karę łączną 80 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki w kwocie 40 zł, tj. 1.200 zł kary grzywny. Od powyższego wyroku – z uwagi na niewspółmierność wymierzonej kary do wagi popełnionych czynów – inspektor kontroli skarbowej złożył sprzeciw i sprawa trafiła do rozpoznania na zasadach ogólnych. Ostatecznie Sąd Rejonowy w wydanym wyroku wymierzył oskarżonej łączną karę grzywny w wysokości 480 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki w kwocie 40 zł , tj. 19.200 zł kary grzywny.

2. Przyczyną wytypowania podmiotu do kontroli było stwierdzenie, w toku prowadzonej analizy, znacznej rozbieżności między deklarowanymi przychodami, a wysokością obrotów oszacowanych na podstawie danych z aukcji. W toku postępowania kontrolnego ustalono, iż podmiot prowadził działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży dużej ilości towarów (głównie zabawek renomowanych firm). za pośrednictwem portalu Allegro od czerwca 2004r. Zgłoszenie działalności gospodarczej zostało dokonane dopiero w lipcu 2006r., natomiast z dniem 1 listopada 2007r. podatnik zawiadomił właściwy urząd skarbowy o rzekomej likwidacji działalności gospodarczej, pomimo jej kontynuowania za pośrednictwem portalu Allegro jak i poza nim. Skutkiem przeprowadzonej kontroli było:

• złożenie przez podatnika deklaracji korygujących na łączną kwotę 434.583 zł;
• wydanie decyzji określających zobowiązania podatkowe, zwiększających należne podatki o 403.003 zł.

Prowadzenie działalności przez podstawioną osobę

Podmiot prowadził, za pośrednictwem portalu aukcyjnego Allegro, sprzedaż sprzętu elektronicznego. W wyniku analizy przedkontrolnej, przeprowadzonej przez urząd kontroli skarbowej we współpracy z Policją i urzędem skarbowym stwierdzono, że osoba dokonująca sprzedaży za pośrednictwem Internetu jest jedynie „słupem” firmującym transakcje rzeczywistego sprzedawcy (podmiotu prowadzącego zarejestrowaną działalność gospodarczą). Dane identyfikacyjne faktycznego sprzedawcy ustalono na podstawie dokumentów wystawianych do zakupionego towaru m.in. gwarancji na sprzęt oraz poprzez identyfikację właściciela rachunków bankowych. Wartość sprzedaży oszacowano na podstawie obrotów na trzech rachunkach bankowych wykorzystywanych do przyjmowania wpłat za zakupione towary.

W wyniku ustaleń kontroli:

• podatnik złożył deklaracje korygujące w podatku VAT na łączną kwotę 276.366 zł,
• organ kontroli skarbowej wydał decyzje określające zobowiązanie podatkowe w podatku PIT w kwocie o 364.579 zł wyższej od deklarowanej.

Na poczet ustalonych zaległości podatkowych dokonano zabezpieczenia na majątku kontrolowanego kwoty 374.116 zł.

Prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej

1. Pracownicy Urzędu Kontroli Skarbowej ujawnili, że w okresie od stycznia 2005 r. do grudnia 2006r. prowadzono niezgłoszoną do opodatkowania działalność gospodarczą w zakresie handlu, głównie artykułami wędkarskimi, na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, za pośrednictwem internetu. W okresie tym sprawca wystawił towar łącznie na 1939 aukcjach internetowych. W toku wszczętego postępowania przygotowawczego inspektor kontroli skarbowej ustalił, że w/w uchylał się od opodatkowania w ten sposób, że nie ujawnił urzędowi skarbowemu przedmiotu i podstawy opodatkowania podatkiem VAT w kwocie 267.462 zł, czym uszczuplił podatek od towarów i usług w łącznej kwocie 40.916 zł. Podejrzany o przestępstwo skarbowe z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks (tzw. uchylanie się od opodatkowania) przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Sprawca, w związku ze złożonym wnioskiem, uiścił uszczuploną należność podatkową w kwocie 40.916 zł oraz tytułem kary grzywny kwotę 2.000 zł. Wobec braku ujemnych przesłanek procesowych Sąd Rejonowy udzielił w/w sprawcy zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Zgodnie z art. 18 § 2 kks prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego, w przeciwieństwie do innych wyroków skazujących, zatem sprawca zachował status osoby niekaranej.

2. Kontrola skarbowa ujawniła, że kontrolowany – jako osoba fizyczna – prowadził w okresie od 01 stycznia 2004 r. do 31 września 2006 r. działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży wysyłkowej m. in. materacy, filtrów do wody, ładowarek oraz pompek elektrycznych. Kontrolowany podmiot sprzedawał towar we własnym imieniu, za pośrednictwem portali internetowych Allegro i Ebay oraz własnych sklepów internetowych na rzecz osób fizycznych. W tym okresie nie był zarejestrowany we właściwym urzędzie skarbowym jako podatnik podatku od towarów i usług oraz nie składał deklaracji podatkowych, dotyczących tego podatku. Historia obrotów na kontach bankowych, na których były dane o wpłatach dokonywanych bezpośrednio przez kupujących oraz przez Pocztę Polską, za pośrednictwem której oskarżony wysyłał towary, a także materiał w postaci oględzin zasobów internetu, komentarzy od kupujących, zamieszczonych na portalu Allegro, informacje przekazane przez NASK (Naukową i Akademicką Sieć Komputerową) odnośnie posiadanych przez wymienionego domen internetowych wskazywały, że wymieniony prowadził tą działalność we własnym imieniu i na własny rachunek, a wartość nieujawnionych przychodów wyniosła w 2004r. – 278.995,45 zł, w 2005r. – 331.203,20 zł, a za okres od stycznia do końca września 2006r.- 319.929,08 zł.

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej wydał w tej sprawie decyzje określające zobowiązanie w podatku od towarów i usług za w/w okres. Natomiast inspektor kontroli skarbowej, działając w oparciu o przepisy kodeksu karnego skarbowego jako finansowy organ postępowania przygotowawczego, wniósł do sądu akt oskarżenia, oskarżając m.in. o to, że kontrolowany prowadził niezgłoszoną do opodatkowania działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży towarów osobom fizycznym za pośrednictwem portali internetowych oraz poprzez należące do niego sklepy internetowe i nie deklarował uzyskanych z tej sprzedaży przychodów uchylając się od opodatkowania, czym uszczuplił podatek VAT w łącznej kwocie 164.714 zł, tj. o czyn z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks.

Sąd Rejonowy wyrokiem uznał oskarżonego winnym popełnienia zarzuconych mu czynów i wymierzył mu karę grzywny. Sprawca zarejestrował się jako podatnik VAT.

3. Analiza transakcji dokonywanych na portalu aukcyjnym Allegro pozwoliła na wykrycie znacznej ilości transakcji sprzedaży dokonywanych przez jedną osobę, które miały pozornie wszelkie cechy właściwe dla sprzedaży wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak brak jakichkolwiek danych sprzedającego wzbudził podejrzenie, że sprzedaż może być dokonywana przez osobę, która nie zgłosiła wykonywania działalności gospodarczej. Po zidentyfikowaniu sprzedawcy ustalono, że:

– nie zgłosił on wykonywania działalności gospodarczej we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym,

– jego przychody deklarowane w rocznych zeznaniach PIT były znacząco niższe od przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży na portalu aukcyjnym.

Skutkiem kontroli było wydanie decyzji określających zobowiązania podatkowe w:

• podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie wyższej od deklarowanej o 35.250 zł (łacznie z odsetkami),
• podatku od towarów i usług na kwotę 64.854 zł (łącznie z odsetkami)

W związku z ustaleniami kontroli wszczęto postępowanie przygotowawcze i przedstawiono sprawcy zarzuty popełnienia przestępstw skarbowych. Podejrzany złożył wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej i zobowiązał do wpłaty grzywny wraz z kosztami postępowania w kwocie 12.127 zł.

Zaniżanie przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej

1. W trakcie postępowania kontrolnego ustalono, iż kontrolowany podmiot prowadził działalność gospodarczą w zakresie handlu obwoźnego artykułami spożywczymi i przemysłowymi oraz dokonywał sprzedaży wysyłkowej kosmetyków za pośrednictwem serwisu aukcyjnego Allegro oraz poza nim. Podatnik w kontrolowanym okresie nie był zarejestrowany we właściwym urzędzie skarbowym jako podatnik podatku od towarów i usług i nie składał z tego tytułu deklaracji podatkowych. Na podstawie ustaleń postępowania kontrolnego Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej wydał decyzje, w których określił kontrolowanemu podmiotowi zobowiązania w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące w okresie od grudnia 2002 r. do grudnia 2006 r. w łącznej kwocie 1.245.449 zł. Podatnik nie wniósł odwołania od w/w decyzji.

W oparciu o ustalenia kontroli skarbowej, inspektor kontroli skarbowej, działając jako finansowy organ postępowania przygotowawczego, wszczął śledztwo w sprawie o przestępstwo skarbowe, polegające na uchylaniu się od opodatkowania poprzez nieskładanie właściwemu organowi podatkowemu deklaracji dla potrzeb podatku od towarów i usług, co spowodowało uszczuplenie w łącznej kwocie 1.245.449 zł, tj. o czyn z art. 54 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks. W swoich wyjaśnieniach podejrzany przyznał się do tego, że będąc zobowiązany do składania deklaracji dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie składał ich i nie płacił podatku VAT. Twierdził, że rejestrując się w serwisie aukcyjnym Allegro nie został pouczony o tym, że handel za jego pośrednictwem może rodzić jakiekolwiek obowiązki podatkowe, przy czym – jak sam zeznaje – nie zapoznał się dokładnie z regulaminem tego serwisu. Wyjaśnił również, że rozpoczynając działalność za pośrednictwem serwisu Allegro jedynym źródłem informacji na temat zobowiązań podatkowych były e-mailowe zapytania do innych użytkowników serwisu, nie zaś informacje uzyskane w urzędzie skarbowym lub u doradcy podatkowego. W niniejszej sprawie wniesiono do sądu akt oskarżenia. Sąd nie uwzględnił wyjaśnień oskarżonego i skazał go na karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku w zawieszeniu na trzy lata oraz karę grzywny w wysokości 1.500 zł.

2. Monitorując transakcje internetowe, objęto zainteresowaniem podatnika sprzedającego, za pośrednictwem sklepu internetowego i portalu Allegro, sprzęt RTV i AGD. Ze składanych przez niego deklaracji podatkowych wynikało, że prowadzi on działalność gospodarczą od sierpnia 2005r. i charakteryzuje się ona niskim wskaźnikiem rentowności. Ponadto podatnik wykazywał w podatku VAT znaczne kwoty do przeniesienia. W związku z powyższym w toku analizy wystąpiono do hostingodawcy o przekazanie informacji o sklepie internetowym prowadzonym przez podatnika. Na ich podstawie stwierdzono, że podatnik faktycznie rozpoczął sprzedaż w sklepie internetowym już w lipcu 2004r., a faktyczne obroty sklepu były znacznie wyższe od przychodów deklarowanych w rozliczeniach podatkowych. Dowody te jednoznacznie wskazywały na niezgłaszanie do opodatkowania części przychodów/dochodów deklarowanych do opodatkowania, uzyskiwanych ze sklepu internetowego.

Przeprowadzone postępowanie kontrolne skutkowało:

• złożeniem korekt deklaracji VAT-7, w których podatnik wykazał kwotę do wpłaty 72.726 zł
• złożeniem korekt zeznań PIT na kwotę 62.544 zł.

Ukrywanie rzeczywistych rozmiarów działalności poprzez sprzedaż z wykorzystaniem wirtualnych sprzedawców (nicków) 1. W postępowaniu karnym skarbowym o czyn z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks (tzw. uchylanie się od opodatkowania) ustalono, że w okresie od stycznia 2007 r. do maja 2008 r. sprawca prowadził sprzedaż telefonów komórkowych i akcesoriów GSM poprzez portal internetowy Allegro (używając różnych nicków) oraz świadczył usługi internetowe polegające na sprzedaży abonamentu. Sprzedając telefony komórkowe i akcesoria GSM oraz usługi internetowe w sposób ciągły w w/w okresie sprawca w rzeczywistości prowadził działalność gospodarczą określoną w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) i zgodnie z art. 15 ust. 1 cytowanej ustawy winien być podatnikiem tego podatku, a tym samym był zobowiązany do złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnik podatku od towarów i usług, składania deklaracji podatkowych oraz obliczania i wpłacania podatku, czego jednak nie dokonywał. W związku z powyższymi ustaleniami wyliczono wartość uszczuplonego podatku od towarów i usług za miesiące od lipca 2007 r. do maja 2008 roku w łącznej kwocie 81.237 zł. Ponadto Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej wydał w tej sprawie decyzje podatkowe, określające zobowiązanie podatkowe za w/w okres, które stały się prawomocne.

W wyniku skierowanego przez inspektora kontroli skarbowej aktu oskarżenia, Sąd Rejonowy uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i skazał go na karę grzywny w wysokości 4.000 zł, zawieszając jej wykonanie na okres próby 3 lat i na podstawie art. 72 § 2 kk w zw. z art. 20 § 2 kks zobowiązał go do naprawienia szkody poprzez zapłatę uszczuplonego podatku od towarów i usług. Sąd przy wymiarze kary uwzględnił to, iż sprawca jest studentem, bez majątku i bez stałego źródła dochodu.

2. Podczas monitorowania sprzedaży internetowej wykryto osobę dokonującą sprzedaży odżywek w znacznych ilościach – stwierdzony roczny przychód ze sprzedaży na portalu aukcyjnym przekroczył 170.000 zł. Sprzedaży dokonywano z wykorzystaniem dwóch nicków (kont na portalu aukcyjnym) posiadających wspólny rachunek bankowy. Działanie takie tylko pozornie wskazywało, że sprzedaż jest prowadzona przez dwie niepowiązane osoby. W wyniku dalszej analizy ustalono, że podatnik:

• nie dokonał zgłoszenia obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym,
• prowadził sprzedaż z pominięciem jakiejkolwiek ewidencji i bez rozliczenia się z właściwym urzędem skarbowym.

Na podstawie analizy obrotów na rachunku bankowym wykorzystywanym do wpłat za zakupione towary określono przychody uzyskiwane ze sprzedaży internetowej.

Podatnik nie zakwestionował ustaleń kontroli i złożył korekty deklaracji w podatku od towarów i usług za 2006r. na łączną kwotę 74.480zł (wraz z odsetkami) oraz dokonał wpłaty całości zobowiązania.

Źródło: MF