Zakład Ubezpieczeń Społecznych obchodzi 75 rocznicę istnienia. Powstał 24 października 1934 r. w wyniku decyzji prezydenta Ignacego Mościckiego o scaleniu pięciu wcześniej działających państwowych izb ubezpieczeniowych. Od chwili powołania jest jedną z najnowocześniejszych i najlepiej zorganizowanych tego typu instytucji na świecie – tak pisze sam o sobie ZUS.
ZUS jest instytucją państwową, zajmującą się gromadzeniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obywateli oraz dystrybucją świadczeń (np. emerytur, rent, zasiłków chorobowych lub macierzyńskich) w wysokości ustalonej przez parlament i rząd.
Obecnie z usług ZUS korzysta około 24 mln klientów, co stawia Zakład w czołówce największych instytucji finansowych w Polsce. Środki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których dysponentem jest ZUS, stanowią blisko połowę zasobów pieniężnych państwa. Zakład nie prowadzi jednak własnej polityki finansowej i nie może samodzielnie ustalać np. wysokości składek lub świadczeń (pozostaje to w kompetencji parlamentu).
Do podstawowych zadań ZUS określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych należą m.in.:
a.stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych,
b.ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wypłacanie tych świadczeń,
c.wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
d.prowadzenie indywidualnych kont ubezpieczeniowych i kont płatników składek,
e.dysponowanie środkami finansowymi funduszów ubezpieczeń społecznych oraz środkami Funduszu Alimentacyjnego,
f.kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy,
g.realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych,
h.popularyzacja wiedzy o ubezpieczeniach społecznych.
Zakład wykonuje również zadania określone w innych ustawach lub zlecone przez inne instytucje, np. gromadzi dane osobowe płatników składek dla Narodowego Funduszu Zdrowia lub identyfikuje składki przesyłane na indywidualne konta w otwartych funduszach emerytalnych.
Dla realizacji swoich zadań ZUS zatrudnia ponad 47 tys. pracowników, rozmieszczonych w 43 oddziałach, 216 inspektoratach i 64 biurach terenowych w miastach w całym kraju. Budżet administracji ZUS, uchwalany przez Parlament, wynosił w 2008 roku 3,7 mld złotych. Środki na funkcjonowanie Zakładu stanowią równowartość niespełna 2,5 proc. sumy składek przekazywanych przez płatników do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Przemysław Przybylski Rzecznik Prasowy ZUS
Źródło: ZUS