Zapowiada się przełom w systemie kaucyjnym. Według poselskiego projektu zmian szklane butelki wielorazowego użytku zostaną nim objęte tylko wtedy, gdy ich producent wyrazi taką wolę. A to wszystko dwa tygodnie przed nowym rokiem, z którego początkiem takie butelki miały zostać włączone do systemu.
W systemie kaucyjnym ma zostać wprowadzona znacząca zmiana dotycząca szklanych butelek wielorazowego użytku. Według obecnie obowiązujących przepisów od 1 stycznia miały być one włączone kaucyjnego mechanizmu. Jednak wiele wskazuje na to, że o tym, czy się w nim znajdą, zdecyduje ich producent.
Dobrowolny udział. Rozwiązanie wzorowane na innych krajach
Takie rozwiązanie przewiduje poselski projekt zmian, nad którym pracują wspólnie dwie sejmowe komisje – gospodarki i rozwoju oraz ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa. Założenia do projektu nowelizacji w zasadach systemu kaucyjnego przedstawiła Gabriela Lenartowicz, posłanka Koalicji Obywatelskiej. O sprawie napisała Gazeta Prawna.
– Przygotowaliśmy rozwiązanie legislacyjne, które będzie konsultowane z ministerstwem. Będziemy je składać jako projekt poselski. To rozwiązanie zasadza się na dobrowolności uczestnictwa, co jest wzorowane na wielu innych krajach. Nigdzie w Europie nie ma obowiązkowego systemu dla szkła wielokrotnego użytku, jeśli nie ma standaryzacji opakowań – zaznacza Gabriela Lenartowicz, cytowana przez Gazetę Prawną.
Posłanka uważa, że najlepszym rozwiązaniem będzie, jeśli system kaucyjny obejmie tylko butelki standardowe. Z kolei butelki o niestandardowych kształtach powinny pozostać w już działających prywatnych systemach zbiórek.
– Kolejna propozycja to możliwość samodzielnego realizowania obowiązku zbiórek [przez producentów – przyp. red.] przy osiąganiu poziomu selektywnego zbierania odpadów i raportowania tego. Jednocześnie będzie procedura notyfikacyjna do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Dla systemów kontynuowanych będzie trzeba zgłosić ten fakt do 31 marca 2026 roku, a dla systemów nowych – trzy miesiące od wprowadzenia produktu – podkreśla Gabriela Lenartowicz.
Producent zdecyduje, gdzie znajdą się butelki
Projekt zakłada, że producent będzie miał możliwość wyboru prowadzenia własnego systemu kaucyjnego zamiast udziału w państwowym mechanizmie. Ta opcja ma być dostępna najpóźniej do końca 2028 r. – jest to termin narzucony unijnymi regulacjami wynikającymi z unijnego rozporządzenia 2025/40, tzw. PPWR.
– Projekt jest gotowy. Chcemy go przedstawić do analiz w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz zaproponować posłom jego poparcie. To racjonalna propozycja, która spełnia oczekiwania producentów i konsumentów – mówi Gabriela Lenartowicz.
Resort klimatu wyraża wolę współpracy
Ministerstwie Klimatu i Środowiska jest otwarte na zmiany. Już kilka dni temu, na podstawie nieoficjalnych informacji mówiło się, że resort – który do tej pory pozostawał nieugięty, jeśli chodzi o proponowane modyfikacje – zmienił zdanie i może rozważyć modyfikacje w ustawie.
– Jesteśmy otwarci na argumenty branży. Jeśli posłowie i posłanki złożą projekt ustawy do biura legislacyjnego, to jesteśmy gotowi współpracować z biurem w zakresie koniecznych poprawek – zadeklarowała Anita Sowińska, wiceminister klimatu i środowiska.
Szybka nowelizacja ustawy kaucyjnej możliwa jest jeszcze w tym roku – wynika z zapowiedzi ministerstwa.
Zmiana stanowiska
Dodajmy, że browary od początku konsultacji o wprowadzeniu systemu kaucyjnego stały na stanowisku, aby nie włączać do niego szklanych butelek wielorazowego użytku. Ministerstwo nie podzielało jednak ich opinii.
Ale producenci nie dali za wygraną. Uzyskiwali od samorządów interpretacje przepisów, dzięki którym ich butelki miały pozostać poza systemem – i byłyby, tak jak do tej pory, zbierane przez producentów. W końcu ministerstwo złagodziło stanowisko i otworzyło się na zmiany.